Ενόραση
Βλέπω την όμορφη ουσία του ανθρώπου
που κυλά
απ’ τα δάχτυλα στο άγγιγμα
απ’ τα χείλη στο φιλί
απ’ το μυαλό στη σκέψη
και βάφει τα γκρίζα σύννεφα λευκά
τη γλυκιά ώρα της βροχής
κάθε που ξημερώνει φθινόπωρο
όταν η ψυχή μου
σαν άσπρο περιστέρι
ξεκολλά απ’ το παράθυρο
και πετά.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΑΜΠΕΛΑ!!!
LINK http://users.panafonet.gr/ampelast/menekroustouspoiites.htm
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΑΠΟΛΑΥΣΕΤΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010
Θερμοπύλες
Προγράφουν το μέλλον μου
όσοι πιστεύω
θυμίζοντάς μου
πόσο νέος πέθανα
πόσο νεκρός γεννήθηκα.
Βοηθήστε με να χτίσω κι εγώ
έναν Παρθενώνα
ή έστω να γκρεμίσω
το μικρό δάχτυλο
ενός μαρμάρινου Θεού.
Τώρα που οι Θερμοπύλες
έχουν γυάλινους φρουρούς
και την Ιθάκη
μπορείς να τη βρεις
και στους πιο φτηνούς χάρτες.
Προγράφουν το μέλλον μου
όσοι πιστεύω
θυμίζοντάς μου
πόσο νέος πέθανα
πόσο νεκρός γεννήθηκα.
Βοηθήστε με να χτίσω κι εγώ
έναν Παρθενώνα
ή έστω να γκρεμίσω
το μικρό δάχτυλο
ενός μαρμάρινου Θεού.
Τώρα που οι Θερμοπύλες
έχουν γυάλινους φρουρούς
και την Ιθάκη
μπορείς να τη βρεις
και στους πιο φτηνούς χάρτες.
Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2010
Οι μυθικοί δείκτες της «ελληνοτροπίας» - Tου Παντελη Μπουκαλα
«Τι τα θες, Γιώργο μου, αυτό είναι το χαρακτηριστικό του Ελληνα». Ανοιχτό το ραδιόφωνο στο ταξί, μου δώριζε θραύσματα μιας από τις ποδοσφαιροκουβέντες που ανάβουν καθημερινά στα ερτζιανά και στο Διαδίκτυο, τα οποία μετατρέπονται έτσι σε αχανές καφενείο ή σε εκκλησία ενός δήμου που όσο περισσότερο λέει ότι αδιαφορεί για τα πολιτικά τόσο περισσότερο παθιάζεται με τα αθλητικά. Ποιο το συγκεκριμένο «χαρακτηριστικό του Ελληνα» δεν μπόρεσα να καταλάβω, ούτε και ποιος ο αποφαινόμενος και ποιος ο Γιώργος, αν και ένα σημαδιακό «ήμαρτον!» που κατάφερε να φτάσει ώς τ’ αυτιά μου μού έδωσε στοιχεία της ταυτότητάς του. Ο τόνος πάντως της συζήτησης, ειρωνικός, υποδήλωνε ότι επρόκειτο για έναν ακόμα εξάψαλμο με πρόχειρο στόχο την κατακαημένη «ελληνική νοοτροπία».
Ευτυχώς πάντως η απογοήτευσή μου για την «κατάντια μας» δεν κράτησε πολύ. Στο σπίτι πια, ένα γρήγορο ζάπινγκ με συνέφερε, χάρη σε ένα μήνυμα επί της οθόνης που με διαβεβαίωνε ότι οι ουρανοί είναι δικοί μας και δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε. «Ελληνες, στις φλέβες μας ρέει ο ιχώρ» έλεγε το μήνυμα, κι αμέσως έπειτα βγήκε ο προφήτης τηλεβιβλιοπώλης και το εξήγησε καταλεπτώς. Ιδού λοιπόν. Δεν είμαστε απλώς ευλογημένοι του Θεού ή των προ Χριστού θεών, είμαστε θεοί οι ίδιοι. Διότι αυτό θέλει να πει ο «ποιητής» όταν μας βεβαιώνει ότι στις φλέβες μας ρέει ο ιχώρ· πως είμαστε θεοί, μέσα μας κυλάει ο αιθέριος χυμός, το ομηρικό «άμβροτον αίμα» που έρρεε και στις φλέβες των Ολυμπίων. Ετσι εξηγείται άλλωστε γιατί δεν είμαστε φανατικοί της εθελοντικής αιμοδοσίας. Το αίμα μεταγγίζεται, ο ιχώρ όμως όχι, γιατί είναι αιθέριος· αν έμπαινε σε σώματα άλλων φυλών, απλώς ανθρώπινων, θα τα κατέκαιγε.
Καμιά σημασία δεν έχει ποιος ήταν ο ραδιοσχολιαστής με τις κοινωνιολογικές ή και ψυχαναλυτικές ευαισθησίες που καταδίκαζε το ένα ή το άλλο «χαρακτηριστικό του Ελληνα». Ποιος λίγο ποιος πολύ, ακόμα και όσοι το έχουμε πάρει απόφαση να μη γενικεύουμε και να μη γενικολογούμε γιατί πρόκειται για βαρύ πνευματικό αμάρτημα, πάνω στη συζήτηση γλιστράμε και για να τα βολέψουμε αρπαζόμαστε από κάποιο ετοιμοπαράδοτο κλισέ. Χονδρικώς τα στερεότυπα αυτά, οι δοξασίες ή οι απόλυτες πεποιθήσεις, είναι δύο λογιών: τα απαξιωτικά ή και μηδενιστικά από τη μια, τα εγκωμιαστικά ή και αποθεωτικά από την άλλη. Εκείνο που θα έπρεπε να μας προβληματίσει δεν είναι μόνο η ευκολία με την οποία ασπαζόμαστε σαν επιστημονικώς αποδεδειγμένες αλήθειες κάποιες αυθαίρετες εικασίες, αλλά και η ακόμα πιο μεγάλη ευκολία με την οποία πολλοί μεταπίπτουμε από την υιοθέτηση των αρνητικών αφορισμών στον ενστερνισμό των απολύτως θετικών, και αντιστρόφως· η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων ισχύει πρωτίστως στο δογματισμό.
Εν πάση περιπτώσει, ιδού κάποια από τα δημοφιλέστερα κατεδαφιστικά πορίσματα-σλόγκαν, που ακούγονται σε τόνο μοιρολογιού συνήθως: «Ετσι είναι οι Ελληνες» (τεμπέλληνες δηλαδή, εαυτούληδες και κατεργάρηδες), «Αυτή είναι η Ελλάδα» (το συγκεκριμένο δόγμα είχε αποκτήσει και πρωθυπουργική σφραγίδα, του κ. Κ. Σημίτη), «Στην Ελλάδα ζεις» (άρα «δεν υπάρχει ελπίς»), «Αυτά θέλουν οι Ελληνες» (με το «αυτά» εννοείται συνήθως το μαστίγιο) κττ. Στην αντίπερα όχθη, όπου η υπερβολή παίρνει τον τόνο του δοξαστικού και του θουρίου, τα κλισέ μιλούν για την «αδάμαστη ελληνική ψυχή», το «ελληνικό δαιμόνιο», το «ελληνικό φιλότιμο», «τα νικηφόρα γονίδια του Ελληνα», τον «περιούσιο λαό», το «εξεγερσιακό ελληνικό φρόνημα». Ανάγονται δηλαδή σε αδιαμφισβήτητες διαχρονικές σταθερές ή σε νόμους της Ιστορίας είτε απλές επιθυμίες (η γνωστή λήψις του ζητουμένου) είτε ποιότητες και συμπεριφορές που πρέπει να επαληθεύονται κάθε φορά, στο πεδίο της πραγματικότητας, και να μη θεωρούνται δεδομένες, υπερβατικές, εξωιστορικές.
Ακανθώδες και περίπλοκο το ζήτημα της ελληνικότητας (όπως υποθέτω και κάθε -ικότητας), έχει απασχολήσει σπουδαία μυαλά αιώνες τώρα, ήδη από την εποχή που οι λόγιοί μας αντιδικούσαν για το ποιο εθνικό όνομα μας ταιριάζει περισσότερο· συμφωνία ωστόσο πλήρης δεν έχει επιτευχθεί ούτε και φαίνεται στον ορίζοντα. Και πάλι καλά που «κόμποι» σαν κι αυτόν δεν λύνονται, δεν πρέπει να λύνονται, με τη μέθοδο του γόρδιου δεσμού, ώστε να βρίσκει έδαφος να αναπτυχθεί η σκέψη και η έλλογη αντιδικία. Καθόλου παράλογο και καθόλου κακό δεν μου φαίνεται να μη συμφωνούμε όλοι στο τι σημαίνει Ελληνας, τι Ελλάδα και τι ελληνικότητα. Το εύρος και το χρώμα που θα αποδώσει κανείς στους όρους αυτούς δεν συναρτάται μόνο με τα βιώματά του αλλά και με τις ιδέες του, την τάξη, την κοσμοαντίληψη, την πολιτική του στάση, με τις γνώσεις του εντέλει για τα περασμένα και το πώς θα χρησιμοποιήσει αναδρομικά την Ιστορία, και βέβαια με τις επιθυμίες του για τα μελλούμενα, τα κοινά μελλούμενα. Ακόμα και το ποια θα ορίσει σαν πάγια «χαρακτηριστικά του Ελληνα» ο καθένας μας, κι αν θα επιλέξει θετικά ή αρνητικά γνωρίσματα για να τα υποδείξει σαν κοινά, από την ιδεολογία του εξαρτάται, από το πώς βλέπει τον κόσμο, τον μικρό και τον μεγάλο, και τον εαυτό του εντός του κόσμου αυτού.
Κοινά βιώματα φυσικά και έχουμε, μόνο που δεν μεταφράζονται απευθείας και αδιαφοροποίητα, δίχως απώλειες, επεξεργασία ή εμπλουτισμό, σε κοινά ψυχοπνευματικά γνωρίσματα, σε άξονες μιας ούτως ειπείν ελληνοτροπίας. Στον ίδιο τόπο γεννιόμαστε, ο ίδιος ήλιος κι η ίδια θάλασσα μας ευλογούν, τα ίδια βουνά μάς σκέπουν, στο ίδιο σχολείο μαθητεύουμε οι συντριπτικώς περισσότεροι και σφραγιζόμαστε από τις ίδιες αφηγήσεις για την πατρίδα και για τους άλλους, στον ίδιο τρόπο του θρησκεύειν εντασσόμαστε παιδιόθεν (αλλά υπάρχουν και Ελληνες Εβραίοι, μουσουλμάνοι ή Καθολικοί, κι ας μην τους παραανέχεται ο «κανόνας»), στον ίδιο στρατό θητεύουμε, η ίδια τηλεόραση μας παιδαγωγεί (πρέπει πια να την υπολογίζουμε κι αυτήν στους δεσποτικούς μηχανισμούς επιβολής αξιών και μοντέλων συμπεριφοράς), στην ίδια γλώσσα συλλαβίζουμε τους έρωτές μας, τα όνειρα, τα άγχη μας. Εκτός δηλαδή από τους ελάχιστους που κρατούν από σπουδαίες φαμίλιες και μεγαλώνουν σε καλά περιφρουρημένους χώρους που τους επιτρέπουν να πορεύονται παράλληλα προς την πραγματική Ελλάδα ή και μακριά της ακόμα κι αν ζουν εδώ (και άσχετα αν κάποτε, κληρονομικώ δικαιώματι, θα κληθούν να την κυβερνήσουν), οι υπόλοιποι, η μάζα καταπώς λένε, μοιραζόμαστε πολλά, πάμπολλα. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να μας εξομοιώσει· κάθε σταγόνα του νερού διατηρεί τη μνήμη τού όλου, παραμένει εντούτοις μοναδική, μέσα στην ασημαντότητά της έστω. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι ακόμα και στις κορυφώσεις της Ιστορίας μας, το «εμείς» δεν κάλυψε τους πάντες. Σαρωτικά πορίσματα λοιπόν, του τύπου «αυτό είναι χαρακτηριστικό των Ελλήνων» (ή όποιου άλλου λαού), και αβασάνιστα είναι και ανιστόρητα, είτε να κολακέψουν επιδιώκουν και να βαυκαλίσουν είτε να απαξιώσουν και να χλευάσουν.
http://www.kathimerini.gr
Ευτυχώς πάντως η απογοήτευσή μου για την «κατάντια μας» δεν κράτησε πολύ. Στο σπίτι πια, ένα γρήγορο ζάπινγκ με συνέφερε, χάρη σε ένα μήνυμα επί της οθόνης που με διαβεβαίωνε ότι οι ουρανοί είναι δικοί μας και δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε. «Ελληνες, στις φλέβες μας ρέει ο ιχώρ» έλεγε το μήνυμα, κι αμέσως έπειτα βγήκε ο προφήτης τηλεβιβλιοπώλης και το εξήγησε καταλεπτώς. Ιδού λοιπόν. Δεν είμαστε απλώς ευλογημένοι του Θεού ή των προ Χριστού θεών, είμαστε θεοί οι ίδιοι. Διότι αυτό θέλει να πει ο «ποιητής» όταν μας βεβαιώνει ότι στις φλέβες μας ρέει ο ιχώρ· πως είμαστε θεοί, μέσα μας κυλάει ο αιθέριος χυμός, το ομηρικό «άμβροτον αίμα» που έρρεε και στις φλέβες των Ολυμπίων. Ετσι εξηγείται άλλωστε γιατί δεν είμαστε φανατικοί της εθελοντικής αιμοδοσίας. Το αίμα μεταγγίζεται, ο ιχώρ όμως όχι, γιατί είναι αιθέριος· αν έμπαινε σε σώματα άλλων φυλών, απλώς ανθρώπινων, θα τα κατέκαιγε.
Καμιά σημασία δεν έχει ποιος ήταν ο ραδιοσχολιαστής με τις κοινωνιολογικές ή και ψυχαναλυτικές ευαισθησίες που καταδίκαζε το ένα ή το άλλο «χαρακτηριστικό του Ελληνα». Ποιος λίγο ποιος πολύ, ακόμα και όσοι το έχουμε πάρει απόφαση να μη γενικεύουμε και να μη γενικολογούμε γιατί πρόκειται για βαρύ πνευματικό αμάρτημα, πάνω στη συζήτηση γλιστράμε και για να τα βολέψουμε αρπαζόμαστε από κάποιο ετοιμοπαράδοτο κλισέ. Χονδρικώς τα στερεότυπα αυτά, οι δοξασίες ή οι απόλυτες πεποιθήσεις, είναι δύο λογιών: τα απαξιωτικά ή και μηδενιστικά από τη μια, τα εγκωμιαστικά ή και αποθεωτικά από την άλλη. Εκείνο που θα έπρεπε να μας προβληματίσει δεν είναι μόνο η ευκολία με την οποία ασπαζόμαστε σαν επιστημονικώς αποδεδειγμένες αλήθειες κάποιες αυθαίρετες εικασίες, αλλά και η ακόμα πιο μεγάλη ευκολία με την οποία πολλοί μεταπίπτουμε από την υιοθέτηση των αρνητικών αφορισμών στον ενστερνισμό των απολύτως θετικών, και αντιστρόφως· η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων ισχύει πρωτίστως στο δογματισμό.
Εν πάση περιπτώσει, ιδού κάποια από τα δημοφιλέστερα κατεδαφιστικά πορίσματα-σλόγκαν, που ακούγονται σε τόνο μοιρολογιού συνήθως: «Ετσι είναι οι Ελληνες» (τεμπέλληνες δηλαδή, εαυτούληδες και κατεργάρηδες), «Αυτή είναι η Ελλάδα» (το συγκεκριμένο δόγμα είχε αποκτήσει και πρωθυπουργική σφραγίδα, του κ. Κ. Σημίτη), «Στην Ελλάδα ζεις» (άρα «δεν υπάρχει ελπίς»), «Αυτά θέλουν οι Ελληνες» (με το «αυτά» εννοείται συνήθως το μαστίγιο) κττ. Στην αντίπερα όχθη, όπου η υπερβολή παίρνει τον τόνο του δοξαστικού και του θουρίου, τα κλισέ μιλούν για την «αδάμαστη ελληνική ψυχή», το «ελληνικό δαιμόνιο», το «ελληνικό φιλότιμο», «τα νικηφόρα γονίδια του Ελληνα», τον «περιούσιο λαό», το «εξεγερσιακό ελληνικό φρόνημα». Ανάγονται δηλαδή σε αδιαμφισβήτητες διαχρονικές σταθερές ή σε νόμους της Ιστορίας είτε απλές επιθυμίες (η γνωστή λήψις του ζητουμένου) είτε ποιότητες και συμπεριφορές που πρέπει να επαληθεύονται κάθε φορά, στο πεδίο της πραγματικότητας, και να μη θεωρούνται δεδομένες, υπερβατικές, εξωιστορικές.
Ακανθώδες και περίπλοκο το ζήτημα της ελληνικότητας (όπως υποθέτω και κάθε -ικότητας), έχει απασχολήσει σπουδαία μυαλά αιώνες τώρα, ήδη από την εποχή που οι λόγιοί μας αντιδικούσαν για το ποιο εθνικό όνομα μας ταιριάζει περισσότερο· συμφωνία ωστόσο πλήρης δεν έχει επιτευχθεί ούτε και φαίνεται στον ορίζοντα. Και πάλι καλά που «κόμποι» σαν κι αυτόν δεν λύνονται, δεν πρέπει να λύνονται, με τη μέθοδο του γόρδιου δεσμού, ώστε να βρίσκει έδαφος να αναπτυχθεί η σκέψη και η έλλογη αντιδικία. Καθόλου παράλογο και καθόλου κακό δεν μου φαίνεται να μη συμφωνούμε όλοι στο τι σημαίνει Ελληνας, τι Ελλάδα και τι ελληνικότητα. Το εύρος και το χρώμα που θα αποδώσει κανείς στους όρους αυτούς δεν συναρτάται μόνο με τα βιώματά του αλλά και με τις ιδέες του, την τάξη, την κοσμοαντίληψη, την πολιτική του στάση, με τις γνώσεις του εντέλει για τα περασμένα και το πώς θα χρησιμοποιήσει αναδρομικά την Ιστορία, και βέβαια με τις επιθυμίες του για τα μελλούμενα, τα κοινά μελλούμενα. Ακόμα και το ποια θα ορίσει σαν πάγια «χαρακτηριστικά του Ελληνα» ο καθένας μας, κι αν θα επιλέξει θετικά ή αρνητικά γνωρίσματα για να τα υποδείξει σαν κοινά, από την ιδεολογία του εξαρτάται, από το πώς βλέπει τον κόσμο, τον μικρό και τον μεγάλο, και τον εαυτό του εντός του κόσμου αυτού.
Κοινά βιώματα φυσικά και έχουμε, μόνο που δεν μεταφράζονται απευθείας και αδιαφοροποίητα, δίχως απώλειες, επεξεργασία ή εμπλουτισμό, σε κοινά ψυχοπνευματικά γνωρίσματα, σε άξονες μιας ούτως ειπείν ελληνοτροπίας. Στον ίδιο τόπο γεννιόμαστε, ο ίδιος ήλιος κι η ίδια θάλασσα μας ευλογούν, τα ίδια βουνά μάς σκέπουν, στο ίδιο σχολείο μαθητεύουμε οι συντριπτικώς περισσότεροι και σφραγιζόμαστε από τις ίδιες αφηγήσεις για την πατρίδα και για τους άλλους, στον ίδιο τρόπο του θρησκεύειν εντασσόμαστε παιδιόθεν (αλλά υπάρχουν και Ελληνες Εβραίοι, μουσουλμάνοι ή Καθολικοί, κι ας μην τους παραανέχεται ο «κανόνας»), στον ίδιο στρατό θητεύουμε, η ίδια τηλεόραση μας παιδαγωγεί (πρέπει πια να την υπολογίζουμε κι αυτήν στους δεσποτικούς μηχανισμούς επιβολής αξιών και μοντέλων συμπεριφοράς), στην ίδια γλώσσα συλλαβίζουμε τους έρωτές μας, τα όνειρα, τα άγχη μας. Εκτός δηλαδή από τους ελάχιστους που κρατούν από σπουδαίες φαμίλιες και μεγαλώνουν σε καλά περιφρουρημένους χώρους που τους επιτρέπουν να πορεύονται παράλληλα προς την πραγματική Ελλάδα ή και μακριά της ακόμα κι αν ζουν εδώ (και άσχετα αν κάποτε, κληρονομικώ δικαιώματι, θα κληθούν να την κυβερνήσουν), οι υπόλοιποι, η μάζα καταπώς λένε, μοιραζόμαστε πολλά, πάμπολλα. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να μας εξομοιώσει· κάθε σταγόνα του νερού διατηρεί τη μνήμη τού όλου, παραμένει εντούτοις μοναδική, μέσα στην ασημαντότητά της έστω. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι ακόμα και στις κορυφώσεις της Ιστορίας μας, το «εμείς» δεν κάλυψε τους πάντες. Σαρωτικά πορίσματα λοιπόν, του τύπου «αυτό είναι χαρακτηριστικό των Ελλήνων» (ή όποιου άλλου λαού), και αβασάνιστα είναι και ανιστόρητα, είτε να κολακέψουν επιδιώκουν και να βαυκαλίσουν είτε να απαξιώσουν και να χλευάσουν.
http://www.kathimerini.gr
Εφευρίσκοντας λέξεις - Του Σωκρατη Tσιχλια
Nομίζω ότι από σήμερα κιόλας όσοι δημόσιοι υπάλληλοι ή χαμηλοσυνταξιούχοι προτιμούν να δραπετεύουν από τη σκληρή ζωή του μνημονίου διά της αυταπάτης, έχουν στη διάθεσή τους ένα μοναδικό τρόπο: μια καινούργια λέξη, προσφορά του πρωθυπουργού της χώρας. Μιλώντας προχθές στις Βρυξέλλες, στους δημοσιογράφους, μετά τη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Γ. Παπανδρέου, σε μια ακόμη επίδειξη επικοινωνιακού νεωτερισμού, εξέφρασε την επιθυμία να αντικατασταθεί η λέξη λιτότητα από τη λέξη υπευθυνότητα, καθώς έτσι, ισχυρίστηκε, αποδίδεται ακριβέστερα το βαθύτερο νόημα της κατάστασης στην οποία έχουμε περιέλθει.
Κατ’ επέκταση αυτής της νεολεκτικής ακροβασίας, η οικονομική ανέχεια στην οποία έχουν περιέλθει χιλιάδες τίμιοι Ελληνες, μπορεί να μετονομασθεί σε κατάσταση... ευθύνης. Σε τι κατάσταση ευθύνης βρίσκεσαι; - Εχω χάσει 500 ευρώ τον μήνα. Θα μπορούσε από ’δω και πέρα να είναι ένας τυπικός διάλογος ταλαίπωρων Νεοελλήνων.
Εάν βεβαίως οι λεξιπλάστες σύμβουλοι του πρωθυπουργού αντί να χάνουν τον χρόνο τους εφευρίσκοντας λέξεις, που δεν θα γεμίσουν ποτέ τα άδεια ταμεία, αντί να εκτρέφουν ψευδαισθήσεις με τις οποίες δειπνούν κυρίως οι εξουσίες, σήκωναν τα μανίκια παροτρύνοντας τους συμπατριώτες τους να κάνουν το ίδιο, τότε ίσως η μικρή μας πατρίδα θα αποκτούσε μιαν ελπίδα.
Ούτε οι μετονομασίες των υπουργείων που κινούνται στα όρια της γραφικότητας, ούτε οι μεταφορές επί μεταφορών υπουργικών αρμοδιοτήτων, που αγκυλώνουν και φρενάρουν μια δημόσια διοίκηση που θα έπρεπε να τρέχει με χίλια, ούτε το ανακάτεμα των προσώπων και οι τακτικισμοί θα φέρουν λύσεις. Με λέξεις άδειες δεν κερδίζεται αυτός ο πόλεμος, ούτε με κολπάκια. Ζητείται κουράγιο για μετωπική σύγκρουση της κυβέρνησης με το κλεπτοκρατικό μοντέλο ανάπτυξης και ζωής που αντιστέκεται λυσσωδώς. Ζητείται σθένος για συγκρούσεις που ξεκινούν από τον δημόσιο υπάλληλο που ζητούσε τις προάλλες «δωράκι» ένα χιλιάρικο για να κάνει τη δουλειά του και καταλήγουν στα μεγάλα κόλπα... Ζητείται σθένος για το τέλος των ψευδαισθήσεων. Που δεν θα έλθει με νέες αυταπάτες.
http://www.kathimerini.gr/
Κατ’ επέκταση αυτής της νεολεκτικής ακροβασίας, η οικονομική ανέχεια στην οποία έχουν περιέλθει χιλιάδες τίμιοι Ελληνες, μπορεί να μετονομασθεί σε κατάσταση... ευθύνης. Σε τι κατάσταση ευθύνης βρίσκεσαι; - Εχω χάσει 500 ευρώ τον μήνα. Θα μπορούσε από ’δω και πέρα να είναι ένας τυπικός διάλογος ταλαίπωρων Νεοελλήνων.
Εάν βεβαίως οι λεξιπλάστες σύμβουλοι του πρωθυπουργού αντί να χάνουν τον χρόνο τους εφευρίσκοντας λέξεις, που δεν θα γεμίσουν ποτέ τα άδεια ταμεία, αντί να εκτρέφουν ψευδαισθήσεις με τις οποίες δειπνούν κυρίως οι εξουσίες, σήκωναν τα μανίκια παροτρύνοντας τους συμπατριώτες τους να κάνουν το ίδιο, τότε ίσως η μικρή μας πατρίδα θα αποκτούσε μιαν ελπίδα.
Ούτε οι μετονομασίες των υπουργείων που κινούνται στα όρια της γραφικότητας, ούτε οι μεταφορές επί μεταφορών υπουργικών αρμοδιοτήτων, που αγκυλώνουν και φρενάρουν μια δημόσια διοίκηση που θα έπρεπε να τρέχει με χίλια, ούτε το ανακάτεμα των προσώπων και οι τακτικισμοί θα φέρουν λύσεις. Με λέξεις άδειες δεν κερδίζεται αυτός ο πόλεμος, ούτε με κολπάκια. Ζητείται κουράγιο για μετωπική σύγκρουση της κυβέρνησης με το κλεπτοκρατικό μοντέλο ανάπτυξης και ζωής που αντιστέκεται λυσσωδώς. Ζητείται σθένος για συγκρούσεις που ξεκινούν από τον δημόσιο υπάλληλο που ζητούσε τις προάλλες «δωράκι» ένα χιλιάρικο για να κάνει τη δουλειά του και καταλήγουν στα μεγάλα κόλπα... Ζητείται σθένος για το τέλος των ψευδαισθήσεων. Που δεν θα έλθει με νέες αυταπάτες.
http://www.kathimerini.gr/
Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2010
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ - οι δυνάμεις του Χάους έχουν νικήσει κατά κράτος
Σφοδρή επίθεση κατά του ΔΝΤ και των ΗΠΑ, που «ως σημερινοί Φύρερ με κοστούμια και γραβάτες έχουν οδηγήσει τους λαούς σε βαθειά κρίση», εξαπέλυσε, παρουσία του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Φίλιππου Πετσάλνικου και του Δημάρχου Αθηναίων Νικήτα Κακλαμάνη, ο Μίκης Θεοδωράκης, εκμυστηρευόμενος, όπως είπε, «το Μεγάλο Όραμά» του, κατά την έναρξη της 9ης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κοινοβουλίου, που πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ «Τεχνόπολις» (αμφιθέατρο 9.84) του Δήμου Αθηναίων.
Ο Μίκης Θεοδωράκης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
«Σήμερα είναι φανερό, ότι οι δυνάμεις του Χάους, ισχυρότερες και δολιότερες από ποτέ, έχουν νικήσει κατά κράτος, βυθίζοντας τους λαούς μας σε βαθειά πολύπλευρη κρίση. Τόσο οικονομική όσο και κρίση αξιών. Κρίση Πολιτισμού.
Τα έθνη, οι φυλές, οι κοινωνίες των ανθρώπων έχουν κοινό παρανομαστή τον ενιαίο, όμοιο και ακέραιο άνθρωπο, εκλεκτό της Ζωής και της Αρμονίας. Γι’ αυτό το λόγο οι δυνάμεις του Χάους για να χτυπήσουν τη Ζωή και την Αρμονία από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα χρησιμοποιούν βασικά το όπλο των Αντιθέσεων, των διαιρέσεων, των αντιπαλοτήτων, της έχθρας και του μίσους ανάμεσα στους ανθρώπους, τις κοινωνίες και τους λαούς. Τα μέσα που χρησιμοποιούν είναι η βία, η καταπίεση, η εκμετάλλευση του ενός από τον άλλον, η ευτυχία του ενός εις βάρος του άλλου και τέλος η αλληλοεξόντωση και οι πολεμικές συρράξεις.
Ώσπου σήμερα φτάσαμε στην αποκορύφωση των δόλιων δυνάμεων του Χάους με τη δημιουργία ενός διεθνούς Διευθυντηρίου που στηρίζεται σε 4-5 διεθνή κέντρα εξουσίας με επίκεντρο τις ΗΠΑ, στηριγμένα επάνω σε μια πρωτοφανή στρατιωτική δύναμη καταστροφής, καθώς και σε τεράστια οικονομικά μέσα καταστολής και επιβολής. Με εκτελεστικά όργανα τον Στρατό και τις Τράπεζες επιβάλουν επίμονα και συστηματικά τη Νέα Τάξη της Παγκοσμιοποίησης που επιδιώκει την ριζική αλλοίωση του παγκόσμιου χάρτη με την κατεδάφιση των εθνών, με όπλο τη διάβρωση έως την εξαφάνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Θέλουν να μας κάνουν όλους «ιδιώτες», μοναχικά άτομα αποκομμένα από κάθε είδους συλλογικότητα, καταφοβισμένους, ευάλωτους, υπάκουους υπηκόους στις εντολές των νέων κυρίαρχων του πλανήτη Γη. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η ουσία της σημερινής κρίσης που ταλανίζει τους λαούς, που προς το παρόν δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, γιατί πρόκειται πραγματικά για μια πρωτόγνωρη και σατανική επίθεση που τους κατέλαβε εξ’ απήνης.
Παράλληλα όμως πιστεύω ότι οι δυνάμεις του Χάους με τη σημερινή ακραία τους επιχείρηση έχουν φτάσει στα όριά τους. Ας θυμηθούμε τον προηγούμενο μεγάλο κίνδυνο της Ανθρωπότητας με τον τότε εκπρόσωπο και εκφραστή του Χάους Αδόλφο Χίτλερ. Μήπως μετά τους θριάμβους του στην Ευρώπη δεν υπήρχε ο διάχυτος φόβος ότι όλα τελείωσαν πια; Έτσι και τώρα οι σημερινοί Φύρερ, όπως τότε εκείνος, με τα κοστούμια και τις γραβάτες τους μεθυσμένοι από τις επιτυχίες τους έχουν οδηγήσει τη δύναμή τους στα όριά της. Δηλαδή μπροστά σε ένα νέο Στάλινγκραντ».
Και προέτρεψε:
«Σήμερα η Ευρώπη κατέχει μια θέση κλειδί που της επιτρέπει να αντιστρέψει το αρνητικό ρεύμα και να οδηγήσει ολόκληρη την Ανθρωπότητα στο δρόμο της Αρμονίας, της Ειρήνης και της Ευημερίας. Πρέπει όμως γι’ αυτό, πρώτον να κόψει τον ομφάλιο λώρο με τις ΗΠΑ που την έχουν μεταβάλει σε ένα πειθήνιο όργανο της καταστροφικής πολιτικής που καταστρώνει η στρατιοοικονομική εξουσία, που έχει επιβληθεί πάνω σε αυτή τη μεγάλη χώρα με τόσο πλούσιες παραδόσεις και τη μεγάλη συμβολή στην πρόοδο και τον πολιτισμό, και την έχει μεταβάλει σε ορμητήριο βίας και καταστροφών. Και δεύτερον, να αναθεωρήσει εκ βάθρων την έως τώρα φιλοσοφία της για τις μεθόδους ανάπτυξης και ευημερίας των λαών της.
Η Ελλάδα θα είναι παρούσα σε μια τέτοια σωτήρια και αναγεννητική για όλη την ανθρωπότητα προσπάθεια.
Είναι καιρός πια να ενηλικιωθούμε και να ωριμάσουμε, για να σώσουμε όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και τον πλανήτη Γη που τόσο μεγαλόψυχα μας φιλοξενεί. Ας καταλάβουμε καλά, ότι ο Άνθρωπος είναι ενιαίος και ότι η δωρεά της ζωής που είναι ίδια για όλους, τον προορίζει να γευτεί με όλους τους πόρους του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής του την απόλυτη ευδαιμονία που μπορεί να του εξασφαλίσει η ειρηνική συνύπαρξη με τους άλλους και με τη φύση, που θα του επιτρέψουν να αναπτύξει στο έπακρο τις δημιουργικές του δυνάμεις. Τόσο στη σφαίρα του υλικού όσο και του πνευματικού κόσμου.
Είμαι βέβαιος, ότι εάν η Ευρώπη επιλέξει αυτόν τον δρόμο, είναι ικανή να μεταβάλει τη σημερινή Κόλαση σε Παράδεισο».
http://infognomonpolitics.blogspot.com
Ο Μίκης Θεοδωράκης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
«Σήμερα είναι φανερό, ότι οι δυνάμεις του Χάους, ισχυρότερες και δολιότερες από ποτέ, έχουν νικήσει κατά κράτος, βυθίζοντας τους λαούς μας σε βαθειά πολύπλευρη κρίση. Τόσο οικονομική όσο και κρίση αξιών. Κρίση Πολιτισμού.
Τα έθνη, οι φυλές, οι κοινωνίες των ανθρώπων έχουν κοινό παρανομαστή τον ενιαίο, όμοιο και ακέραιο άνθρωπο, εκλεκτό της Ζωής και της Αρμονίας. Γι’ αυτό το λόγο οι δυνάμεις του Χάους για να χτυπήσουν τη Ζωή και την Αρμονία από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα χρησιμοποιούν βασικά το όπλο των Αντιθέσεων, των διαιρέσεων, των αντιπαλοτήτων, της έχθρας και του μίσους ανάμεσα στους ανθρώπους, τις κοινωνίες και τους λαούς. Τα μέσα που χρησιμοποιούν είναι η βία, η καταπίεση, η εκμετάλλευση του ενός από τον άλλον, η ευτυχία του ενός εις βάρος του άλλου και τέλος η αλληλοεξόντωση και οι πολεμικές συρράξεις.
Ώσπου σήμερα φτάσαμε στην αποκορύφωση των δόλιων δυνάμεων του Χάους με τη δημιουργία ενός διεθνούς Διευθυντηρίου που στηρίζεται σε 4-5 διεθνή κέντρα εξουσίας με επίκεντρο τις ΗΠΑ, στηριγμένα επάνω σε μια πρωτοφανή στρατιωτική δύναμη καταστροφής, καθώς και σε τεράστια οικονομικά μέσα καταστολής και επιβολής. Με εκτελεστικά όργανα τον Στρατό και τις Τράπεζες επιβάλουν επίμονα και συστηματικά τη Νέα Τάξη της Παγκοσμιοποίησης που επιδιώκει την ριζική αλλοίωση του παγκόσμιου χάρτη με την κατεδάφιση των εθνών, με όπλο τη διάβρωση έως την εξαφάνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Θέλουν να μας κάνουν όλους «ιδιώτες», μοναχικά άτομα αποκομμένα από κάθε είδους συλλογικότητα, καταφοβισμένους, ευάλωτους, υπάκουους υπηκόους στις εντολές των νέων κυρίαρχων του πλανήτη Γη. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η ουσία της σημερινής κρίσης που ταλανίζει τους λαούς, που προς το παρόν δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, γιατί πρόκειται πραγματικά για μια πρωτόγνωρη και σατανική επίθεση που τους κατέλαβε εξ’ απήνης.
Παράλληλα όμως πιστεύω ότι οι δυνάμεις του Χάους με τη σημερινή ακραία τους επιχείρηση έχουν φτάσει στα όριά τους. Ας θυμηθούμε τον προηγούμενο μεγάλο κίνδυνο της Ανθρωπότητας με τον τότε εκπρόσωπο και εκφραστή του Χάους Αδόλφο Χίτλερ. Μήπως μετά τους θριάμβους του στην Ευρώπη δεν υπήρχε ο διάχυτος φόβος ότι όλα τελείωσαν πια; Έτσι και τώρα οι σημερινοί Φύρερ, όπως τότε εκείνος, με τα κοστούμια και τις γραβάτες τους μεθυσμένοι από τις επιτυχίες τους έχουν οδηγήσει τη δύναμή τους στα όριά της. Δηλαδή μπροστά σε ένα νέο Στάλινγκραντ».
Και προέτρεψε:
«Σήμερα η Ευρώπη κατέχει μια θέση κλειδί που της επιτρέπει να αντιστρέψει το αρνητικό ρεύμα και να οδηγήσει ολόκληρη την Ανθρωπότητα στο δρόμο της Αρμονίας, της Ειρήνης και της Ευημερίας. Πρέπει όμως γι’ αυτό, πρώτον να κόψει τον ομφάλιο λώρο με τις ΗΠΑ που την έχουν μεταβάλει σε ένα πειθήνιο όργανο της καταστροφικής πολιτικής που καταστρώνει η στρατιοοικονομική εξουσία, που έχει επιβληθεί πάνω σε αυτή τη μεγάλη χώρα με τόσο πλούσιες παραδόσεις και τη μεγάλη συμβολή στην πρόοδο και τον πολιτισμό, και την έχει μεταβάλει σε ορμητήριο βίας και καταστροφών. Και δεύτερον, να αναθεωρήσει εκ βάθρων την έως τώρα φιλοσοφία της για τις μεθόδους ανάπτυξης και ευημερίας των λαών της.
Η Ελλάδα θα είναι παρούσα σε μια τέτοια σωτήρια και αναγεννητική για όλη την ανθρωπότητα προσπάθεια.
Είναι καιρός πια να ενηλικιωθούμε και να ωριμάσουμε, για να σώσουμε όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και τον πλανήτη Γη που τόσο μεγαλόψυχα μας φιλοξενεί. Ας καταλάβουμε καλά, ότι ο Άνθρωπος είναι ενιαίος και ότι η δωρεά της ζωής που είναι ίδια για όλους, τον προορίζει να γευτεί με όλους τους πόρους του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής του την απόλυτη ευδαιμονία που μπορεί να του εξασφαλίσει η ειρηνική συνύπαρξη με τους άλλους και με τη φύση, που θα του επιτρέψουν να αναπτύξει στο έπακρο τις δημιουργικές του δυνάμεις. Τόσο στη σφαίρα του υλικού όσο και του πνευματικού κόσμου.
Είμαι βέβαιος, ότι εάν η Ευρώπη επιλέξει αυτόν τον δρόμο, είναι ικανή να μεταβάλει τη σημερινή Κόλαση σε Παράδεισο».
http://infognomonpolitics.blogspot.com
Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010
ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ - Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΕΓΩ
Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΕΓΩ
Αυτή τη φορά, ας βάλουμε τις αιτιολογίες μπροστά από τα συμπτώματα.
Είμαστε ένας μικρός τόπος γεμάτος ανθρώπους που το πρώτο και βασικότερο χαρακτηριστικό τους είναι η έλλειψη σιγουριάς. Κληρονομιά αιώνων σκλαβιάς, επιδρομών και καταπίεσης.
Η έλλειψη σιγουριάς οδηγεί σε μια υπερβολική (και αναγκαστική) υπερτροφία του εγώ. Το εγώ νιώθει διαρκώς πως κινδυνεύει, οι μηχανισμοί αυτοπροστασίας θριαμβεύουν, ο εγωισμός γίνεται μέθοδος επιβίωσης. (Ο θάνατος σου, η ζωή μου). Η στάση παραμένει κι όταν ο κίνδυνος περάσει.
Πώς όμως χωράνε σε μια μικρή χώρα εννιά εκατομμύρια υπερτροφικά εγώ — που το καθένα θέλει να επιβληθεί στα άλλα; Φτάνουμε στο Ιονεσκικό παράδοξο, όπου ο καθένας μας σαν Εγώ έχει όλα τα δικαιώματα — και σαν Εσύ κανένα.
Στη χώρα του Εγώ, το Εσύ είναι υπό διωγμόν. Άρα και το Εγώ (μια και όλα τα Εσύ είναι και Εγώ...). Άρα οι πάντες... Έτσι, αιώνες τώρα, κλείνουμε ο ένας το δρόμο του άλλου. Στην προσπάθεια μας να μην προηγείται κανείς, μένουμε όλοι στάσιμοι.
Μόνο σε κάτι πολέμους τα ξεχνάμε και ορμάμε — για να ακινητοποιηθούμε πάλι, μετά, σε λαοκοόντειο μαρμάρινο σύμπλεγμα.
Τίποτα δεν μας ενοχλεί περισσότερο από την επιτυχία του άλλου (πώς μας ξέφυγε!). Δεν την ανεχόμαστε. Δεν την επιτρέπουμε. Τη θεωρούμε απρεπή, άσεμνη, σχεδόν... αντιδημοκρατική.
Οι άλλοι λαοί υπερηφανεύονται για τους προικισμένους, τους εκλεκτούς, τους ταλαντούχους. Εμείς ντρεπόμαστε και κοιτάμε να τους κρύψουμε. Και το καταφέρνουμε μια χαρά. Εκτός αν τύχει και τους ανακαλύψει κανένα ξένο Νόμπελ. (Αλλά και τότε, λίγες μέρες μετά τους πρώτους πανηγυρισμούς, αρχίζει να κυκλοφορεί το φαρμάκι και στα στόματα και στα ρεπορτάζ των εφημερίδων).
Μικρότητες μιας κομπλεξικής κοινωνίας φοβισμένων ανθρώπων, που βλέπουν την επιτυχία του άλλου σαν απειλή. Που δεν δέχονται τη νομιμότητα του επαίνου παρά μόνο μετά θάνατον. (Το άκουσα: “Τέτοιο κείμενο μόνο αφού πεθάνει επιτρεπόταν να γραφτεί”).
Έτσι, λοιπόν, κύριοι: αγωνιστείτε, κοπιάστε, αλλά μην προσδοκάτε αναγνώριση, θα έρθει όταν δεν θα υπάρχετε εσείς. Ή εσείς — ή αυτή. Λεφτά, κερδίστε όσα θέλετε. Η κοινωνία μας (αντίθετα με τις ξένες) επιτρέπει να κάνεις επίδειξη χρημάτων (αυτό θαυμάζεται), αλλά όχι και επίδειξη ταλέντου (αυτό είναι νεοπλουτικό). Προπαντός σεμνότης! Το να περιφέρεις μια προσωπικότητα σ' αυτή τη χώρα, είναι εξίσου απρεπές με το να επιδεικνύεις τα γεννητικά σου όργανα στα πάρκα.
Συγχέουμε: την παρουσία με την υπεροψία. Τη διαφοροποίηση με την ανισότητα. (Λίγο ακόμη και θα ζητηθεί η κοινωνικοποίηση του πνευματικού πλούτου...).
Έχουμε βρει και το όπλο που σκοτώνει κάθε ευγενική φιλοδοξία. Όποιος κινείται “προβάλλεται”. Ο επιστήμονας που παρουσιάζει μια ανακοίνωση το κάνει για να προβληθεί. Ο συγγραφέας που γράφει ένα βιβλίο το ίδιο. Όλα γίνονται για την προβολή. Κι όσοι τολμούν επώνυμα να δημιουργούν, αποκαλούνται επιδειξίες. Όχι βέβαια πως δεν γίνεται και πολλή προσπάθεια για επίδειξη. Ακριβώς επειδή τόσο έχουμε στερηθεί του έπαινο, κάνουμε τα πάντα για να τον αποκτήσουμε. (Σαν το ποτό, στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης). Και φτηνή επίδειξη γίνεται και κακή προβολή.
Αλλά δεν είναι κάθε δραστηριότητα προβολή, ούτε κάθε εργασία διαφημιστικό κόλπο. Πρέπει κάποτε να μάθουμε να αξιολογούμε και να δεχόμαστε την ποιότητα. Πρέπει, να αναγνωρίσουμε τη δυνατότητα της παρουσίας στον καθένα. Γιατί ο καθένας έχει κάτι να πει και πρέπει να μπορεί να το πει. Ο αποκλεισμός της προβολής (που μοιάζει δημοκρατικός), είναι στην πραγματικότητα ριζικά ελιτίστικος.
Κλασική λογοτεχνική αντίδραση (η αρνητική άποψη του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;”): “Ποιος νομίζει πως είναι;”.
—Είναι αυτός που είναι — και δεν υποχρεούται να ζητήσει συγγνώμη από κανέναν, επειδή είναι έτσι.. Ούτε χρωστάει σε κανέναν τίποτε. Άσε τον λοιπόν, κύριε, να κάνει τη δουλειά του και κοίταξε κι εσύ τη δική σου.
Αδύνατον! Ο μηχανισμός της σύγκρισης δουλεύει αυτόματα και συνέχεια. Παράδειγμα: “Και τι ήταν δηλαδή ο Τάδε; Υπερβολές!. (Ο μηχανισμός λειτουργεί έτσι: εγώ είμαι πιο σημαντικός από τον Τάδε — όταν όμως πεθάνω δεν θα γίνει τέτοιος θόρυβος...). Ναι, και το θάνατο του άλλου φτάνουμε να φθονήσουμε.
Ενώ οι σεμνοί! Τι υπέροχοι άνθρωποι οι σεμνοί! Π. χ. ο σεμνός και αθόρυβος Σκαλκώτας. (Εμείς τον κάναμε έτσι — μπράβο μας! Τον ισοπέδωσε ο νεοελληνικός οδοστρωτήρας. Πέθανε σεμνός, φτωχός και άγνωστος, προς μεγάλη μας δόξα. Για να μπορούμε τώρα να υπογραμμίζουμε τη σεμνότητα του και να τη φέρνουμε παράδειγμα στη νέα γενιά).
Η σεμνότητα που απαιτούμε δεν είναι βέβαια η ταπεινότητα του μεγάλου, που ξέρει τα όρια του ανθρώπινου. Στην καλύτερη περίπτωση είναι το φοβισμένο “λάθε βιώσας” του ραγιά (σκύψε να μη δίνεις στόχο), στη χειρότερη περίπτωση η σεμνοτυφία του Ιησουΐτη που πιστεύει πως είναι μέγας, αλλά δεν καταδέχεται να το δείξει. Άλλη μια πλευρά του νεοελληνικού πουριτανισμού. Που, όπως κάθε πουριτανισμός, πηγάζει από δική μας αναπηρία, αβεβαιότητα και στέρηση.
Κι έπειτα παραπονιόμαστε πως δεν έχουμε ηγεσία! Αφού κανένας μας δεν παραδέχεται τον άλλον! Εκτός κι αν είναι ασήμαντος κι ακίνδυνος — οπότε, συμβατικά κάνουμε πως τον δεχόμαστε. (Κοιτάξτε τις δουλικότατες τιμές που γίνονται σε πολιτικούς και “προέδρους”).
Και έξω οι άνθρωποι ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, αλλά θετικά. Κοιτάνε να προσπεράσουν με τη δική τους ταχύτητα κι όχι βάζοντας τρικλοποδιά. Χαίρονται την ικανότητα του διπλανού τους, προσπαθούν να την προωθήσουν, χωρίς ποτέ να σκεφθούν ότι αυτό που θα κερδίσει ο άλλος θα το στερηθούν αυτοί. Βλέπω συγγραφείς να προωθούν συγγραφείς, επιστήμονες να μάχονται για την επιβολή της θεωρίας ενός τρίτου — και απορώ. Όχι για τους άλλους. Για μας! Είναι περίεργο πως ακόμη έχουμε το θάρρος να χτίζουμε, όταν οι κατεδαφιστές γύρω μας είναι μυριάδες...
“Ο τόπος μας είναι κλειστός. Όλο βουνά...”.
(Είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις αρχές του '80)
Αυτή τη φορά, ας βάλουμε τις αιτιολογίες μπροστά από τα συμπτώματα.
Είμαστε ένας μικρός τόπος γεμάτος ανθρώπους που το πρώτο και βασικότερο χαρακτηριστικό τους είναι η έλλειψη σιγουριάς. Κληρονομιά αιώνων σκλαβιάς, επιδρομών και καταπίεσης.
Η έλλειψη σιγουριάς οδηγεί σε μια υπερβολική (και αναγκαστική) υπερτροφία του εγώ. Το εγώ νιώθει διαρκώς πως κινδυνεύει, οι μηχανισμοί αυτοπροστασίας θριαμβεύουν, ο εγωισμός γίνεται μέθοδος επιβίωσης. (Ο θάνατος σου, η ζωή μου). Η στάση παραμένει κι όταν ο κίνδυνος περάσει.
Πώς όμως χωράνε σε μια μικρή χώρα εννιά εκατομμύρια υπερτροφικά εγώ — που το καθένα θέλει να επιβληθεί στα άλλα; Φτάνουμε στο Ιονεσκικό παράδοξο, όπου ο καθένας μας σαν Εγώ έχει όλα τα δικαιώματα — και σαν Εσύ κανένα.
Στη χώρα του Εγώ, το Εσύ είναι υπό διωγμόν. Άρα και το Εγώ (μια και όλα τα Εσύ είναι και Εγώ...). Άρα οι πάντες... Έτσι, αιώνες τώρα, κλείνουμε ο ένας το δρόμο του άλλου. Στην προσπάθεια μας να μην προηγείται κανείς, μένουμε όλοι στάσιμοι.
Μόνο σε κάτι πολέμους τα ξεχνάμε και ορμάμε — για να ακινητοποιηθούμε πάλι, μετά, σε λαοκοόντειο μαρμάρινο σύμπλεγμα.
Τίποτα δεν μας ενοχλεί περισσότερο από την επιτυχία του άλλου (πώς μας ξέφυγε!). Δεν την ανεχόμαστε. Δεν την επιτρέπουμε. Τη θεωρούμε απρεπή, άσεμνη, σχεδόν... αντιδημοκρατική.
Οι άλλοι λαοί υπερηφανεύονται για τους προικισμένους, τους εκλεκτούς, τους ταλαντούχους. Εμείς ντρεπόμαστε και κοιτάμε να τους κρύψουμε. Και το καταφέρνουμε μια χαρά. Εκτός αν τύχει και τους ανακαλύψει κανένα ξένο Νόμπελ. (Αλλά και τότε, λίγες μέρες μετά τους πρώτους πανηγυρισμούς, αρχίζει να κυκλοφορεί το φαρμάκι και στα στόματα και στα ρεπορτάζ των εφημερίδων).
Μικρότητες μιας κομπλεξικής κοινωνίας φοβισμένων ανθρώπων, που βλέπουν την επιτυχία του άλλου σαν απειλή. Που δεν δέχονται τη νομιμότητα του επαίνου παρά μόνο μετά θάνατον. (Το άκουσα: “Τέτοιο κείμενο μόνο αφού πεθάνει επιτρεπόταν να γραφτεί”).
Έτσι, λοιπόν, κύριοι: αγωνιστείτε, κοπιάστε, αλλά μην προσδοκάτε αναγνώριση, θα έρθει όταν δεν θα υπάρχετε εσείς. Ή εσείς — ή αυτή. Λεφτά, κερδίστε όσα θέλετε. Η κοινωνία μας (αντίθετα με τις ξένες) επιτρέπει να κάνεις επίδειξη χρημάτων (αυτό θαυμάζεται), αλλά όχι και επίδειξη ταλέντου (αυτό είναι νεοπλουτικό). Προπαντός σεμνότης! Το να περιφέρεις μια προσωπικότητα σ' αυτή τη χώρα, είναι εξίσου απρεπές με το να επιδεικνύεις τα γεννητικά σου όργανα στα πάρκα.
Συγχέουμε: την παρουσία με την υπεροψία. Τη διαφοροποίηση με την ανισότητα. (Λίγο ακόμη και θα ζητηθεί η κοινωνικοποίηση του πνευματικού πλούτου...).
Έχουμε βρει και το όπλο που σκοτώνει κάθε ευγενική φιλοδοξία. Όποιος κινείται “προβάλλεται”. Ο επιστήμονας που παρουσιάζει μια ανακοίνωση το κάνει για να προβληθεί. Ο συγγραφέας που γράφει ένα βιβλίο το ίδιο. Όλα γίνονται για την προβολή. Κι όσοι τολμούν επώνυμα να δημιουργούν, αποκαλούνται επιδειξίες. Όχι βέβαια πως δεν γίνεται και πολλή προσπάθεια για επίδειξη. Ακριβώς επειδή τόσο έχουμε στερηθεί του έπαινο, κάνουμε τα πάντα για να τον αποκτήσουμε. (Σαν το ποτό, στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης). Και φτηνή επίδειξη γίνεται και κακή προβολή.
Αλλά δεν είναι κάθε δραστηριότητα προβολή, ούτε κάθε εργασία διαφημιστικό κόλπο. Πρέπει κάποτε να μάθουμε να αξιολογούμε και να δεχόμαστε την ποιότητα. Πρέπει, να αναγνωρίσουμε τη δυνατότητα της παρουσίας στον καθένα. Γιατί ο καθένας έχει κάτι να πει και πρέπει να μπορεί να το πει. Ο αποκλεισμός της προβολής (που μοιάζει δημοκρατικός), είναι στην πραγματικότητα ριζικά ελιτίστικος.
Κλασική λογοτεχνική αντίδραση (η αρνητική άποψη του “ξέρεις ποιος είμαι εγώ;”): “Ποιος νομίζει πως είναι;”.
—Είναι αυτός που είναι — και δεν υποχρεούται να ζητήσει συγγνώμη από κανέναν, επειδή είναι έτσι.. Ούτε χρωστάει σε κανέναν τίποτε. Άσε τον λοιπόν, κύριε, να κάνει τη δουλειά του και κοίταξε κι εσύ τη δική σου.
Αδύνατον! Ο μηχανισμός της σύγκρισης δουλεύει αυτόματα και συνέχεια. Παράδειγμα: “Και τι ήταν δηλαδή ο Τάδε; Υπερβολές!. (Ο μηχανισμός λειτουργεί έτσι: εγώ είμαι πιο σημαντικός από τον Τάδε — όταν όμως πεθάνω δεν θα γίνει τέτοιος θόρυβος...). Ναι, και το θάνατο του άλλου φτάνουμε να φθονήσουμε.
Ενώ οι σεμνοί! Τι υπέροχοι άνθρωποι οι σεμνοί! Π. χ. ο σεμνός και αθόρυβος Σκαλκώτας. (Εμείς τον κάναμε έτσι — μπράβο μας! Τον ισοπέδωσε ο νεοελληνικός οδοστρωτήρας. Πέθανε σεμνός, φτωχός και άγνωστος, προς μεγάλη μας δόξα. Για να μπορούμε τώρα να υπογραμμίζουμε τη σεμνότητα του και να τη φέρνουμε παράδειγμα στη νέα γενιά).
Η σεμνότητα που απαιτούμε δεν είναι βέβαια η ταπεινότητα του μεγάλου, που ξέρει τα όρια του ανθρώπινου. Στην καλύτερη περίπτωση είναι το φοβισμένο “λάθε βιώσας” του ραγιά (σκύψε να μη δίνεις στόχο), στη χειρότερη περίπτωση η σεμνοτυφία του Ιησουΐτη που πιστεύει πως είναι μέγας, αλλά δεν καταδέχεται να το δείξει. Άλλη μια πλευρά του νεοελληνικού πουριτανισμού. Που, όπως κάθε πουριτανισμός, πηγάζει από δική μας αναπηρία, αβεβαιότητα και στέρηση.
Κι έπειτα παραπονιόμαστε πως δεν έχουμε ηγεσία! Αφού κανένας μας δεν παραδέχεται τον άλλον! Εκτός κι αν είναι ασήμαντος κι ακίνδυνος — οπότε, συμβατικά κάνουμε πως τον δεχόμαστε. (Κοιτάξτε τις δουλικότατες τιμές που γίνονται σε πολιτικούς και “προέδρους”).
Και έξω οι άνθρωποι ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον, αλλά θετικά. Κοιτάνε να προσπεράσουν με τη δική τους ταχύτητα κι όχι βάζοντας τρικλοποδιά. Χαίρονται την ικανότητα του διπλανού τους, προσπαθούν να την προωθήσουν, χωρίς ποτέ να σκεφθούν ότι αυτό που θα κερδίσει ο άλλος θα το στερηθούν αυτοί. Βλέπω συγγραφείς να προωθούν συγγραφείς, επιστήμονες να μάχονται για την επιβολή της θεωρίας ενός τρίτου — και απορώ. Όχι για τους άλλους. Για μας! Είναι περίεργο πως ακόμη έχουμε το θάρρος να χτίζουμε, όταν οι κατεδαφιστές γύρω μας είναι μυριάδες...
“Ο τόπος μας είναι κλειστός. Όλο βουνά...”.
(Είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις αρχές του '80)
Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010
ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΜΠΕΛΑΣ - Οι ωδίνες της ποίησης
Είναι ωραίο
να κρατάς στα χέρια
το νεογέννητο ποίημα
καθώς το ροζ του προσωπάκι
σου χαμογελά.
Οι ωδίνες όμως πριν
έχουν σπαράξει την καρδιά
κι εμείς τίκτουμε
σε άθλια σκοτεινά δωμάτια
σαν τις παλιές γυναίκες του χωριού
μακριά απ' τα βλοσυρά μάτια των ανθρώπων
τον καρπό
της παράνομης σχέσης μας
με το όνειρο.
« Αναβάλλοντας » 2001
να κρατάς στα χέρια
το νεογέννητο ποίημα
καθώς το ροζ του προσωπάκι
σου χαμογελά.
Οι ωδίνες όμως πριν
έχουν σπαράξει την καρδιά
κι εμείς τίκτουμε
σε άθλια σκοτεινά δωμάτια
σαν τις παλιές γυναίκες του χωριού
μακριά απ' τα βλοσυρά μάτια των ανθρώπων
τον καρπό
της παράνομης σχέσης μας
με το όνειρο.
« Αναβάλλοντας » 2001
Σουρής, Γεώργιος - «Λέει γειτόνισσα σε κάποιαν άλλη…»
25
Λέει γειτόνισσα σὲ κἄποιαν ἄλλη:
γιατὶ τὸν ἄνδρα σου, κυρὰ μεγάλη,
τὸν ἔχουν πάντα διωρισμένο
καὶ τὸν 'δικό μου πάντα παυμένο;
'Πές μου τὰ μέσα σου, κυρά… κι' αὐτή,
ποὖχε μιὰ θέσι 'στὴν κοινωνία,
κἄτι 'ψιθύρισε κρυφὰ 'στ' αὐτὶ
τῆς ἄλλης, ποὖχε τὸν Παυσανία.
Τί νὰ τῆς εἶπε;… ποιὸς τὸ γνωρίζει;
ἀλλ' ἀπὸ τότε καὶ τὸν 'δικό της
κάθε Κουβέρνο τὸν διορίζει
κι' ἄνοιξε 'λίγο τὸ ῥιζικό της.
Κι' ἐκεῖνος πάει καὶ θεατρίζεται
μέσα σὲ μέγαρα τιμῆς ἐγκρίτου,
καὶ βεβαιόνει πῶς διορίζεται
μὲ τὴν ἀξία του καὶ τὴν τιμή του.
Γ. Σουρής, Ποιήματα, τόμος έκτος, μέρος β΄, Αθήνα, τυπογ. Π.Δ. Σακελλαρίου, 1902, σ. 27
http://www.greek-language.gr
Λέει γειτόνισσα σὲ κἄποιαν ἄλλη:
γιατὶ τὸν ἄνδρα σου, κυρὰ μεγάλη,
τὸν ἔχουν πάντα διωρισμένο
καὶ τὸν 'δικό μου πάντα παυμένο;
'Πές μου τὰ μέσα σου, κυρά… κι' αὐτή,
ποὖχε μιὰ θέσι 'στὴν κοινωνία,
κἄτι 'ψιθύρισε κρυφὰ 'στ' αὐτὶ
τῆς ἄλλης, ποὖχε τὸν Παυσανία.
Τί νὰ τῆς εἶπε;… ποιὸς τὸ γνωρίζει;
ἀλλ' ἀπὸ τότε καὶ τὸν 'δικό της
κάθε Κουβέρνο τὸν διορίζει
κι' ἄνοιξε 'λίγο τὸ ῥιζικό της.
Κι' ἐκεῖνος πάει καὶ θεατρίζεται
μέσα σὲ μέγαρα τιμῆς ἐγκρίτου,
καὶ βεβαιόνει πῶς διορίζεται
μὲ τὴν ἀξία του καὶ τὴν τιμή του.
Γ. Σουρής, Ποιήματα, τόμος έκτος, μέρος β΄, Αθήνα, τυπογ. Π.Δ. Σακελλαρίου, 1902, σ. 27
http://www.greek-language.gr
Σκόκος, Κωνσταντίνος - Επιγράμματα
ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ
94. − Εἰς σοσιαλιστὴν
Χτυποῦσε τὸ κεφάλαιον
μὲ ἄγριον τὸ ὕφος,
καὶ γιὰ νὰ τὸ ἐκδικηθῇ,
ἔγινε… τοκογλύφος!
95. − Εἰς ἀνόητον πνευματώδη
Τόσο πολλὲς καὶ ἔξυπνες
μωρίες ἀραδιάζεις,
ποὺ πνεῦμα σοῦ χρειάζεται
πολὺ νὰ… τὴς σκεπάζῃς.
96. − Εἰς χαρτοπαίκτην ἐπιτύμβιον
Ἐδῶ τὸν κλαῖνε γοερῶς
ἡ Ντάμα καὶ ὁ Φάντης
καὶ γὰρ ὑπῆρξε τρομερὸς
τοῦ πόκερ ἱεροφάντης!
97. − Εἰς παραδοῦχον γυναικοθήραν
Πὼς ἔχεις μάλαμα καρδιὰ
ὅλες τὸ 'μολογοῦνε…
μέσα στὴ τσέπη σου τὴν κλεῖς
καὶ ψάχνουν νὰ τὴν βροῦνε.
98. − Εἰς φοβερὸν διαχειριστὴν
Διαχειριστὴ σὲ κάναν…
Τὶ καλά! σὲ καμαρώνω!..
Ὅμως σὰν περνᾷς κοντά μου.
τὸ σακκάκι μου κουμπώνω.
99. − Εἰς κοιλιόδουλον
Ἀφοῦ τὰ καταβρόχθισε
καὶ τὰ ξεπάστρεψ' ὅλα,
τοῦ ἐκόπη ἡ ὄρεξις, κ' ἐδῶ
ἐτίναξε τὰ κῶλα.
100. − Εἰς φιλάργυρον βαθύπλουτον
Τὶ ἄσχημα παίζει μ' ἐσὲ
ἡ τύχη ἡ ἀστεία!…
Σ' ἐφόρτωσε εἰρωνικὰ
μὲ ξένη περιουσία.
Τὴν κουβαλεῖς γιὰ νὰ τὴν πᾷς
σὲ ἄλλον νοικοκύρη,
κι' οὔτε τὸ χαμαλίκι σου
κερδίζεις, κακομοίρη!
101. − Εἰς ἰατρὸν κακότυχον
Ξεκίνησε νὰ πάῃ νὰ ἰδῇ
τὸν ἄρρωστο… Ἀλλά…
τὶ ἀτυχία! ὁ ἄρρωστος
εἶχε γενῇ καλά!…
102. − Φτηνὸ ντύσιμο
Τόσο ἀνέξοδο καὶ σκέτο
εἶν' τὸ λοῦσο τῆς Κικῆς,
ποὺ γιὰ νὰ ντυθῇ, τὴν φτάνει
ἕνα "φύλλον τῆς συκῆς!…"
103. − Ἀμοιβαῖος Ἔρως
Ἄχ! τί ἀμοιβαῖος ἔρως!
πῶς νὰ μὴ ζηλεύουν ὅλοι!
'Κείνη ἀνοίγει τὴν καρδιά της,
καὶ αὐτὸς… τὸ πορτοφόλι!
104. − Σοβαρὸς κύριος
Ἡ Κικὴ ζητάει νοικάρη
μὰ νὰ εἶναι "σοβαρὸς"…
Δηλαδή: χέρι μὲ χέρι
καὶ τὸ νοῖκι της ἐμπρός…
105. − Ἀνεκτικὸς σύζυγος.
Λὲν πὼς στέκεται σὰν βῶδι…
Ψέματα! λόγια χαμένα!
Σύμβολο βωδιοῦ δὲν φέρνει
εἰς τὸ κούτελο κανένα!…
106. − Ἀκριτομυθία
"Δυὸ − τῆς εἶπα − ξέρω μόνον
ἔμμορφες μὲ θεῖα κάλλη!..
Κι' ἀπὸ τότε ὅλο μὲ τρώει
νὰ τῆς πῶ: ποιὰ εἶν' ἡ ἄλλη!..
107. − Ἔντιμος ἔμπορος
Τί σωστὸς! πουλάει πρὶ − φίξ!
'ς αἰσχροκέρδειες δὲν μπαίνει…
ὡς καὶ τὴ γυναῖκα του
ἔχει… διατιμημένη!..
108. − Ἡ νέα δουλίτσα
Τί ἄτυχο τὸ νέο δουλικό!
Τὸ ἀντρόγυνο γι' αὐτὴ δὲν συμφωνάει…
Αὐτὸς τὴν λέει "κομμάτι ὀρεκτικὸ"
κι' αὐτή 'ναι ποὺ γυρεύει νὰ τὴν φάῃ..
Κ. Σκόκος, Επιγράμματα: Παλαιά και Νεώτερα, πρόλ. Γ. Ξενόπουλος & Εμ. Λυκούδης, Αθήνα, τυπ. «Ο Κοραής», 1930, σσ. 54−57
http://www.greek-language.gr
94. − Εἰς σοσιαλιστὴν
Χτυποῦσε τὸ κεφάλαιον
μὲ ἄγριον τὸ ὕφος,
καὶ γιὰ νὰ τὸ ἐκδικηθῇ,
ἔγινε… τοκογλύφος!
95. − Εἰς ἀνόητον πνευματώδη
Τόσο πολλὲς καὶ ἔξυπνες
μωρίες ἀραδιάζεις,
ποὺ πνεῦμα σοῦ χρειάζεται
πολὺ νὰ… τὴς σκεπάζῃς.
96. − Εἰς χαρτοπαίκτην ἐπιτύμβιον
Ἐδῶ τὸν κλαῖνε γοερῶς
ἡ Ντάμα καὶ ὁ Φάντης
καὶ γὰρ ὑπῆρξε τρομερὸς
τοῦ πόκερ ἱεροφάντης!
97. − Εἰς παραδοῦχον γυναικοθήραν
Πὼς ἔχεις μάλαμα καρδιὰ
ὅλες τὸ 'μολογοῦνε…
μέσα στὴ τσέπη σου τὴν κλεῖς
καὶ ψάχνουν νὰ τὴν βροῦνε.
98. − Εἰς φοβερὸν διαχειριστὴν
Διαχειριστὴ σὲ κάναν…
Τὶ καλά! σὲ καμαρώνω!..
Ὅμως σὰν περνᾷς κοντά μου.
τὸ σακκάκι μου κουμπώνω.
99. − Εἰς κοιλιόδουλον
Ἀφοῦ τὰ καταβρόχθισε
καὶ τὰ ξεπάστρεψ' ὅλα,
τοῦ ἐκόπη ἡ ὄρεξις, κ' ἐδῶ
ἐτίναξε τὰ κῶλα.
100. − Εἰς φιλάργυρον βαθύπλουτον
Τὶ ἄσχημα παίζει μ' ἐσὲ
ἡ τύχη ἡ ἀστεία!…
Σ' ἐφόρτωσε εἰρωνικὰ
μὲ ξένη περιουσία.
Τὴν κουβαλεῖς γιὰ νὰ τὴν πᾷς
σὲ ἄλλον νοικοκύρη,
κι' οὔτε τὸ χαμαλίκι σου
κερδίζεις, κακομοίρη!
101. − Εἰς ἰατρὸν κακότυχον
Ξεκίνησε νὰ πάῃ νὰ ἰδῇ
τὸν ἄρρωστο… Ἀλλά…
τὶ ἀτυχία! ὁ ἄρρωστος
εἶχε γενῇ καλά!…
102. − Φτηνὸ ντύσιμο
Τόσο ἀνέξοδο καὶ σκέτο
εἶν' τὸ λοῦσο τῆς Κικῆς,
ποὺ γιὰ νὰ ντυθῇ, τὴν φτάνει
ἕνα "φύλλον τῆς συκῆς!…"
103. − Ἀμοιβαῖος Ἔρως
Ἄχ! τί ἀμοιβαῖος ἔρως!
πῶς νὰ μὴ ζηλεύουν ὅλοι!
'Κείνη ἀνοίγει τὴν καρδιά της,
καὶ αὐτὸς… τὸ πορτοφόλι!
104. − Σοβαρὸς κύριος
Ἡ Κικὴ ζητάει νοικάρη
μὰ νὰ εἶναι "σοβαρὸς"…
Δηλαδή: χέρι μὲ χέρι
καὶ τὸ νοῖκι της ἐμπρός…
105. − Ἀνεκτικὸς σύζυγος.
Λὲν πὼς στέκεται σὰν βῶδι…
Ψέματα! λόγια χαμένα!
Σύμβολο βωδιοῦ δὲν φέρνει
εἰς τὸ κούτελο κανένα!…
106. − Ἀκριτομυθία
"Δυὸ − τῆς εἶπα − ξέρω μόνον
ἔμμορφες μὲ θεῖα κάλλη!..
Κι' ἀπὸ τότε ὅλο μὲ τρώει
νὰ τῆς πῶ: ποιὰ εἶν' ἡ ἄλλη!..
107. − Ἔντιμος ἔμπορος
Τί σωστὸς! πουλάει πρὶ − φίξ!
'ς αἰσχροκέρδειες δὲν μπαίνει…
ὡς καὶ τὴ γυναῖκα του
ἔχει… διατιμημένη!..
108. − Ἡ νέα δουλίτσα
Τί ἄτυχο τὸ νέο δουλικό!
Τὸ ἀντρόγυνο γι' αὐτὴ δὲν συμφωνάει…
Αὐτὸς τὴν λέει "κομμάτι ὀρεκτικὸ"
κι' αὐτή 'ναι ποὺ γυρεύει νὰ τὴν φάῃ..
Κ. Σκόκος, Επιγράμματα: Παλαιά και Νεώτερα, πρόλ. Γ. Ξενόπουλος & Εμ. Λυκούδης, Αθήνα, τυπ. «Ο Κοραής», 1930, σσ. 54−57
http://www.greek-language.gr
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)