Παλαιά και νέα αλαζονεία

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου




Οταν στην αυλή του Λουδοβίκου XIV ξέσπασε η διαμάχη μεταξύ των αρχαίων και των σύγχρονων, ο ποιητής Boileau, επηρεασμένος από τον Οράτιο και υπερασπιστής της πρωτοκαθεδρίας των αρχαίων κλασικών, έγραφε: «Στρεφόμαστε προς τα αρχαία πρότυπα για να απελευθερωθούμε από τις δουλείες της σύγχρονης εποχής». Τον ίδιο 17ο αιώνα ο Ρακίνας, φίλος του Boileau, σημείωνε στην εισαγωγή της «Ιφιγένειας εν Αυλίδι»: «Το γούστο του Παρισιού είναι όμοιο με το γούστο της κλασικής Αθήνας»– παραθέτω από μνήμης, οπότε ζητώ συγγνώμη για ενδεχόμενες ακυριολεξίες. Ο Σουίφτ γράφει ένα μικρό σατιρικό αριστούργημα με τίτλο «Η μάχη των βιβλίων». Εκεί, χρησιμοποιώντας έναν παλιό μύθο, παρομοιάζει τους σύγχρονους συγγραφείς με αράχνες που χτίζουν με τα ίδια τα υλικά του οργανισμού τους, ενώ τους κλασικούς της Ελλάδας και της Ρώμης με μέλισσες, που τρυγούν τον πλούτο τους από τη φύση. Ο πιο γνωστός αντίπαλος των «αρχαίων» στη Γαλλία ήταν ο Corneille και ο ισχυρότερος η Γαλλική Ακαδημία, η οποία υποστήριζε πως η πολιτεία του Λουδοβίκου είναι η αρτιότερη όλων των εποχών, κατά συνέπεια και τα πνευματικά της αγαθά τα πλουσιότερα. Γι’ αυτόν τον σκοπό, στο κάτω κάτω την είχε ιδρύσει ο Ρισελιέ.

Παλιές ιστορίες της παλιάς Ευρώπης, θα μου πείτε. Ιστορίες όμως που συνόδευσαν την πορεία της ευρωπαϊκής ηπείρου και τη σημάδεψαν παράλληλα με τις πορείες των μεγάλων στρατών, από τις λεγεώνες του Καίσαρα μέχρι τα τεθωρακισμένα της Βέρμαχτ. Ιστορίες που συμπυκνώνονται στο απλό ερώτημα: είναι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός, ο σύγχρονος της κάθε εποχής, μεγαλύτερος από την ευρωπαϊκή ύπαρξη; Ποιες είναι οι σχέσεις της δημιουργίας με τα πρότυπά της; Σε όλα τα επίπεδα εννοείται, από την καλλιτεχνική δημιουργία ώς την πολιτική πράξη. Ιστορίες που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν στην αποτίμηση της υπαρξιακής κρίσης που περνάει σήμερα η Ευρώπη αν η δημοκρατική αλαζονεία του 21ου αιώνα δεν ήταν πιο σαρωτική και απ’ αυτήν που χαρακτήριζε τους αυλικούς του Βασιλιά Ηλιου.

Η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στηρίχτηκε στη δύναμη της αλαζονείας. Στη βεβαιότητα ότι η σύγχρονη δημοκρατία είναι το αρτιότερο πολίτευμα όλων των εποχών, με αποτέλεσμα να καταντήσει ένα ιδεολόγημα το οποίο ψάχνει οξυγόνο για να ζήσει. Στην πίστη ότι τα ευρωπαϊκά έθνη έχουν αφήσει τις συγκρούσεις τους στο παρελθόν, κατά συνέπεια η ένωση που οικοδομούν έχει ξεπεράσει τις κρίσεις εκδίδοντας προδιαγραφές, διατάγματα και ό,τι άλλο απαιτεί η «διακυβέρνηση» – πολύ θα ήθελα κάποιος να μου εξηγήσει τη διαφορά της «κυβέρνησης» από τη «διακυβέρνηση», που στα αυτιά μου ακούγεται σαν μια κυβέρνηση χωρίς πολιτικές προτάσεις. Στην πεποίθηση πως η ευρωπαϊκή δύναμη στον σύγχρονο κόσμο είναι τέτοια που της επιτρέπεται να αφήσει τον πολιτισμό της στα μουσεία και στις βιβλιοθήκες, ώστε να μην προκαλεί, προκειμένου να φτιάξει αυτήν την πολιτισμική κουρελού που ακούει στο όνομα «πολυπολιτισμική» κοινωνία. Αφήστε τα πρότυπα στα μουσεία για να τα θαυμάζουν οι τουρίστες και την κλασική σκέψη στις βιβλιοθήκες για να την ξεσκονίζουν οι διάφοροι ειδήμονες. Οσο για τον χριστιανισμό, προς Θεού, μπορεί να συνόδευσε την ευρωπαϊκή ιστορία από την εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μπορεί στην Πολωνία να συμμετείχε ενεργά στην κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος, όμως δεν χρειάζεται να αναφερόμαστε σ’ αυτόν για να μη θίξουμε τους αλλόθρησκους. Μη λέτε καλά Χριστούγεννα. Να λέτε «καλές γιορτές» και «χρόνια πολλά».

Το αποτέλεσμα είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Μια τεράστια πολιτική και οικονομική ένωση, η οποία έχει ξεχάσει τους λόγους για τους οποίους είναι ένωση. Μια βαθιά υπαρξιακή κρίση, η οποία ανοίγει τον δρόμο για την πολιτική προέλαση των ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων, από τη μία άκρη ώς την άλλη της ηπείρου, των νοσταλγών των ολοκληρωτισμών και των πάσης φύσεως φονταμενταλισμών στην ήπειρο όπου γεννήθηκε, εκτός από τη δημοκρατία, και η αντίληψη της πολιτισμικής ανοχής. Ο,τι και αν λένε οι μεταμοντέρνοι επικριτές της Ευρώπης, ο πολιτισμός της είναι ο πρώτος που αναγνώρισε και άλλους πολιτισμούς και προσπάθησε να συγκριθεί μαζί τους. Οτι το ζήτημα είναι πολιτισμικό, άρα ζήτημα παιδείας, και δεν μπορεί να ερμηνευθεί μόνον με οικονομικούς όρους φαίνεται από το γεγονός ότι οι νοσταλγοί των ολοκληρωτισμών δεν ευδοκιμούν μόνο στην πτωχή μαμά Ελλάδα αλλά και στις χώρες όπου η οικονομική ευρωστία καλά κρατεί, όπως η Νορβηγία και η Αυστρία. Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισής του; Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.

 Υπάρχει η δύναμη, ή έστω η διάθεση για να γίνει αυτό; Ελάτε τώρα. Η Γηραιά Ηπειρος είναι πολύ κουρασμένη για τέτοια εγχειρήματα. Την κούρασαν οι λογαριασμοί, τα επιτόκια, οι σκοτεινές δυνάμεις των αγορών, η Κίνα και η κορεατική αυτοκινητοβιομηχανία. Την κούρασε και ο ίδιος της ο εαυτός, ή μάλλον οι εργώδεις προσπάθειες που κατέβαλε για να αποδείξει πως είναι καλύτερη από τον εαυτό της, να αποδείξει πως το «καλογραμμένο» και «καλοφτιαγμένο» και «καλοραμμένο» μυθιστόρημα που γράφτηκε προχθές και διαβάζεται μονορούφι είναι καλύτερο από την Ιλιάδα, διότι διαβάζεται μονορούφι, χωρίς προσπάθεια και κόπο.

http://www.kathimerini.gr

Όταν η Μεσόγειος ήταν νεκρή!

Πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, κατά τη Μειόκαινο Εποχή, η Μεσόγειος ήταν… νεκρά θάλασσα, καθώς μια σειρά από γεωλογικά γεγονότα, που διήρκεσε 600.000 χρόνια, έκλεισε το Στενό του Γιβραλτάρ και γέμισε τη λεκάνη της με αλάτι, που έφθανε το ενάμισι χιλιόμετρο σε ύψος. Κάθε ίχνος ζωής εξαφανίστηκε.
Το κλείσιμο του Στενού του Γιβραλτάρ είχε παγκόσμιες επιπτώσεις, αφού το νερό της Μεσογείου ανακατανεμήθηκε στους ωκεανούς του πλανήτη, ανεβάζοντας την παγκόσμια στάθμη κατά 10 μέτρα.
Η λεκάνη της Μεσογείου απέσυρε κάτω από τον πυθμένα της ένα σημαντικό ποσοστό του αλατιού των ωκεανών της Γης, μειώνοντας την αλμυρότητα και ανεβάζοντας το σημείο πήξης του νερού, συμβάλλοντας έτσι αργότερα στη δημιουργία των πάγων στους πόλους.
Ώσπου, ξαφνικά, ξεκίνησε μια αντίστροφη διαδικασία και μέσα σε 200 χρόνια νερό από τον Ατλαντικό πέρασε από το Στενό του Γιβραλτάρ και πλημμύρισε ξανά τη Μεσόγειο.
Πρώτος ανακάλυψε το συμβάν ο Τσαρλς Μάγερ-Εϊμάρ το 1867, παρατηρώντας απολιθώματα στη Μεσσήνη της Σικελίας. Από εκεί ονόμασε και το φαινόμενο αυτό, κρίση αλμυρότητας του Μεσσηνίου, κι έτσι είναι γνωστό στη γεωλογία. Οι παρατηρήσεις του επιβεβαιώθηκαν με βαθιές γεωτρήσεις που έκαναν οι επιστήμονες τη δεκαετία του 1970.
Οι ειδικοί κατανοούν, εν μέρει, τον μηχανισμό που οδήγησε στη μετατροπή της Μεσογείου σε μια τεράστια λεκάνη από αλάτι, όμως δεν γνωρίζουν πλήρως τις κλιματικές αλλαγές που τον έθεσαν σε κίνηση.
Γι' αυτό, μια ομάδα ευρωπαίων επιστημόνων διερευνά το φαινόμενο με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ρέιτσελ Φλέκερ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στην Αγγλία, μελέτησε μαζί με τους συνεργάτες της την εναπόθεση ιζημάτων σε σημεία της Μεσογείου για να μάθουν πώς ακριβώς ξεκίνησε η κρίση αλμυρότητας.
Στις διάφορες επιστρώσεις υπάρχουν σημάδια που μαρτυρούν κλιματικές μεταβολές και τις επιπτώσεις στους ζωντανούς οργανισμούς της θάλασσας. Οι εναλλαγές αυτές επηρεάζονται από την κίνηση της Γης γύρω από τον άξονά της, η οποία καθορίζει πόσο ηλιακό φως πέφτει σε κάθε ημισφαίριο.
Η ομάδα χρησιμοποίησε προσομοιώσεις κλίματος για να μάθει το ύψος των βροχοπτώσεων, την εξάτμιση και τη ροή των υδάτων από και προς τη λεκάνη της Μεσογείου σε ένα διάστημα 22.000 χρόνων, την περίοδο που ξεκίνησε η κρίση αλμυρότητας. Αυτά τα στοιχεία τα συνέδεσαν με τα δεδομένα που συνέλεξαν από τα ιζήματα.
Τότε, αρχαία ποτάμια στη Βόρεια Αφρική γέμισαν τη θάλασσα με τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού αφήνοντας ίχνη έντονης βιολογικής δραστηριότητας στα απολιθώματα.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις, οι επιστήμονες είδαν ότι οι εναποθέσεις γλυκού νερού σημειώθηκαν όταν το βόρειο ημισφαίριο είχε πολύ ψυχρούς χειμώνες και πολύ θερμά καλοκαίρια.
tanea.gr

Φιλία και έλεος στην αρχαία Ελλάδα

Επομένως, τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει τις διαπροσωπικές σχέσεις στην Ελλάδα; Θα έβλεπα δύο πολύ σημαντικά στοιχεία, που εκφράζονται με τις λέξεις φιλία και έλεος. Ας αρχίσουμε από την πρώτη. 

Ο Αριστοτέλης, […] ο κατεξοχήν φιλόσοφος της κλασικής πόλης, θα τη συζητήσει διά μακρών […] Η φιλία προέρχεται από το ρήμα φιλώ, που σημαίνει αγαπώ. Όχι αγαπώ ερωτικά, αν και αυτό το νόημα είναι επίσης δυνατό. Η φιλία είναι το γένος που σαν επιμέρους είδη που έχει τις διάφορες μορφές συναισθημάτων που μπορούν να συνδέουν τα άτομα. Και στην ελληνική πόλη, η φιλία έχει πολύ σημαντικές θεσμικές πτυχές. Βεβαίως, πρόκειται κυρίως για τη φιλική σχέση μεταξύ ανδρών, συχνά βάσει άτυπων πολιτικών συνδέσμων που ονομάζονται ἑταιρεῖαι[1], ενώ ο Πλάτων όπως και ο Αριστοτέλης, θα πουν δικαίως ότι η φιλία είναι κατεξοχήν ο τύπος σχέσης που μπορεί να ευδοκιμήσει και να αναπτυχθεί σε μια ελεύθερη κοινότητα και ότι μια τέτοια κοινότητα την προϋποθέτει. Κατά κανόνα, η τυραννία δεν μπορεί να ανεχθεί τη φιλίαν[2]. Ο τύραννος έχει κάθε συμφέρον να εμποδίσει […] τη σύσταση μέσα στην κοινωνία ενός κέντρου αναφοράς που διαφεύγει του ελέγχου του. Μπορούμε να δούμε το πράγμα από μια μακιαβέλεια σκοπιά –δεν λέω μακιαβελική-, θέτοντας το ερώτημα του πως πρέπει να ενεργήσει ο τύραννος για να κυβερνήσει. Απάντηση: πρέπει να καταστρέψει τις φιλικές σχέσεις. Ας μεταθέσουμε το ερώτημα στην εποχή μας: τι χρειάζεται ένα ολοκληρωτικό καθεστώς για να εξασφαλίσει τη θέση του; Να διαρρήξει με κάθε τρόπο όλες τις ανεξάρτητες από αυτό σχέσεις μέσα στην κοινωνία, να καταφέρει να κονιορτοποιήσει το λαό και να καταστήσει μοναδικό κέντρο αναφοράς και ενοποίησης τους την ίδια την εξουσία. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο το γεγονός ότι, πολύ συχνά, οι αφηγήσεις των τυραννοκτόνων φέρνουν στο προσκήνιο φίλους, όπως στο περίφημο παράδειγμα του Αρμόδιου και του Αριστογείτονος στην Αθήνα, οι οποίο σκότωσαν τον Ίππαρχο, γιο του τυράννου Πεισίστρατου […] Επομένως, η πρώτη διαπροσωπική σχέση που μετρά στην πολιτική ζωή της κοινότητας είναι η φιλία. 

Το δεύτερο στοιχείο, για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο του Αριστοτέλη στον ορισμό της τραγωδίας, είναι ό έλεος –θα μπορούσαμε να πούμε επίσης η συμπάθεια-, δεν πρόκειται για οίκτο ή για κάπως δακρύβρεχτη συμπόνια, αλλά για το γεγονός ότι ο ένας μπαίνει στη θέση του άλλου και συμπάσχει, δηλαδή μεταφορικά, υφίσταται αυτό που κάνει τον άλλο να πάσχει, δεν μένει απαθής απέναντι στη δυστυχία του. Βρίσκουμε έτσι σε ένα λόγο του Δημοσθένη (Κατά Τιμοκράτους, 171, 1) το απόσπασμα όπου λέει ότι κατά γενική ομολογία, πρέπει τους ασθενείς ελεείν, να επιδεικνύεται έλεος απέναντι στους αδύναμους, να λαμβάνεται υπόψη αυτό που τους συμβαίνει.

Η ιδέα, φυσικά βρίσκεται ήδη στην Ιλιάδα. Σας θυμίζω τη σκηνή, στο τέλος του έπους, μεταξύ Αχιλλέως και Πριάμου. Βρίσκουμε εκεί όλο τον έλεον του κόσμου, ο καθένας μπαίνει στη θέση του άλλου, και μάλιστα με διάφορους τρόπους.

Μπορούμε λοιπόν να συγκρατήσουμε από τη μια την φιλίαν, και από την άλλη τον έλεον, ως τυπικά συναισθήματα που αφορούν στις σχέσεις μεταξύ ατόμων. Το επαναλαμβάνω, έχουμε να κάνουμε εδώ, φυσικά, με μια άτυπη θέσμιση, κάτι σαν έθιμο, αλλά με την ισχυρή έννοια του όρου, δηλαδή αυτό που κατά τα ειωθότα εφαρμόζεται στην πόλη. 

Εδώ είναι αναγκαία μια παρέκβαση. […] Μπορούμε, μέχρι ενός σημείου, να κατευθύνουμε την εξωτερική μας συμπεριφορά και να κυριαρχήσουμε στα συναισθήματά μας. Δεν είναι όμως δυνατό να τα αλλάξουμε επιβάλλοντας τη θέλησή μας ή από απλό ηθικό καθήκον. Το περισσότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα διαμορφώσουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας όπως λέει και ο Αριστοτέλης στην αρχή του δεύτερου βιβλίου των Ηθικών Νικομάχειων (1103a):

«Συμπέρασμα: οι αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως -ούτε όμως και είναι αντίθετη προς τη φύση μας η γένεσή τους μέσα μας: η φύση μας έκανε επιδεκτικούς στις αρετές, τέλειοι όμως σ’ αυτές γινόμαστε με τη διαδικασία του έθους».

Και ιδού ένα πολύ ωραίο ανέκδοτο[3]: κάποιοι φίλοι του Σωκράτη γνώρισαν ένα διάσημο φυσιογνωμιστή, του έδειξαν από μακριά τον Σωκράτη και του ζήτησαν να περιγράψει το χαρακτήρα του. Εκείνος, αφού τον κοίταξε καλά, απάντησε ότι είναι ευέξαπτος και ανίκανος για αυτοέλεγχο, φιλήδονος, ψεύτης κ.λπ. Κατάπληξη και γέλια των φίλων, που τα μετέφεραν όλα στον Σωκράτη. Έτσι ακριβώς ήμουν, τους απαντά∙ έκτοτε άλλαξα τον εαυτό μου, τα ελαττώματα όμως αυτά παρέμειναν χαραγμένα στο πρόσωπό μου. 

Ας επανέλθουμε για λίγο στην φιλία. […] Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι στην ελληνική αντίληψη –και ο Αριστοτέλης το αναφέρει ρητά- φιλία μόνο μεταξύ ίσων μπορεί να υπάρχει. Αυτό είναι εξάλλου που την ανάγει στο κατεξοχήν δημοκρατικό συναίσθημα. Θα ήταν γελοίο, λέει, να φανταστούμε ότι δεσμοί φιλίας μπορούν να συνδέσουν ένα θνητό με τον Δία. Από την άλλη, το συναίσθημα αυτό απευθύνεται σε ότι αξιολογούμε θετικά στον άλλο […] Βλέπετε λοιπόν ότι η φιλία εξαρτάται, κατά μια έννοια, από την πολιτική θέσμιση της πόλης, δεδομένου ότι η ίδια η πόλη θέτει τα άτομα ως ίσα, δημιουργώντας ως εκ τούτου τις συνθήκες για αυτό τον τύπο δεσμών. Και ταυτόχρονα η πόλη βεβαίως δίνει σε καθένα από τα μέλη της τη δυνατότητα να εξυψωθεί ώστε να γίνει άξιο φιλίας.

Υποθέστε τώρα ότι η θεμελιώδης ηθική προτροπή σε μια κοινότητα είναι η αγάπη, όχι η ανοχή ή η λύπηση, αλλά η αγάπη των πάντων ανεξάρτητα από το τι είναι ο καθένας, επιπλέον δε ότι πρέπει η αγάπη αυτή να επιδεικνύεται ακόμη περισσότερο όταν το άτομο δεν αξίζει ηθικά. Σε αυτό ακριβώς έγκειται, όπως ξέρουμε, το περιεχόμενο της χριστιανικής προτροπής σε ότι αφορά τις ατομικές σχέσεις. Ο πραγματικός χριστιανικός ήρωας είναι αυτός που μπορεί να φιλήσει τις πληγές των λεπρών ή ο Χριστός της παραβολής του Dostoevsky ο οποίος φιλά στο στόμα τον Μέγα Ιεροεξεταστή που μόλις του εξήγησε τις ορθολογικές φρικαλεότητες που γνωρίζετε.

Φυσικά δεν υπάρχει τίποτα παρόμοιο στον ελληνικό κόσμο. Η φιλία απευθύνεται στον άλλο στο βαθμό που ενσαρκώνει μια αξία, στο μέτρο που είναι καλός κἀγαθός, δηλαδή ένα ον «καλό και ωραίο». Όσο για τον έλεον, απευθύνεται σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν πρόκειται για αγάπη. Είναι το γεγονός ότι άλλος λαμβάνεται υπόψη, η δυστυχία του μετρά και υπαγορεύει την ανάλογη δράση. Μπορεί να δείξει κανείς έλεον σε ένα λεπρό και να τον βοηθήσει χωρίς να τον αγαπά ούτε να αισθάνεται υποχρεωμένος να φιλήσει τις πληγές του.

Είναι αλήθεια ότι βρίσκουμε στον ελληνικό πνευματικό κόσμο κάτι που σηματοδοτεί ταυτόχρονα ένα όριο και μια αλλαγή, και για το οποίο ελέχθη –κακώς- ότι προανήγγειλε το χριστιανισμό. Πρόκειται βεβαίως για τη θέση που αποδίδει ο Πλάτων στον Σωκράτη […] και συνίσταται στην προτροπή του να μην απαντάς στο κακό με το κακό. Είναι προτιμότερο να υφίστασαι την αδικία από το να τη διαπράττεις. Είναι όμως διαφορετικό να πεις: μην απαντάς στο κακό με το κακό, πράγμα που αφορά στη συμπεριφορά μας και εξαρτάται από εμάς, είναι όπως λέει ο Αριστοτέλης, ἐφ' ἡμῖν, και είναι άλλο να λες: να αγαπάς αυτόν που σου κάνει κακό. Αυτή η προτροπή δεν αφορά την συμπεριφορά, αλλά στο συναίσθημα και είναι καθαυτή παράλογη, διότι κανείς δεν μπορεί να κυριαρχήσει τα συναισθήματα του. Δεν συζητώ καν για το αν πρέπει ή όχι να αγαπάμε αυτούς που κάνουν κακό. […] Εδώ έγκειται η διπλοπροσωπία ή η θεμελιώδης υποκρισία του χριστιανισμού. […]

Συμπεραίνοντας, ας επανέλθουμε σε δύο στοιχεία της άτυπης θέσμισης της κοινωνίας στην αρχαία Ελλάδα, δηλαδή στον έλεον και την φιλίαν. Διαβάστε σχετικά ή ξαναδιαβάστε αυτό το υπέροχο χωρίο των Ηθικών Νικομάχειων (Η, 1155a 23-29), όπου ο Αριστοτέλης λέει ότι πρόκειται για τη σημαντικότερη αρετή, σημαντικότερη ακόμη και από τη δικαιοσύνη, σε βαθμό που ο νομοθέτες δικαίως ασχολούνται περισσότερο με τη φιλίαν παρά με τη δικαιοσύνη […] Όπως και να’ χει το πράγμα, αντιμετωπίζει αρνητικά το γεγονός ότι οι τύραννοι δεν συμβιβάζονται με τη φιλία μεταξύ πολιτών και προσθέτει ότι αν η φιλία βασίλευε πάνω στην πόλη, δεν θα υπήρχε ανάγκη δικαιοσύνης διότι όπως λέει η παροιμία, «τα πάντα είναι κοινά μεταξύ φίλων» (Η, 1159B 30).

Κορνήλιος Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα II. Η Πόλις και οι νόμοι

(ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ, 2008, σελ. 266-276)

---

[1] Η λέξη προέρχεται από το εταίρος, που απαντάται ήδη στον Όμηρο με την έννοια του «συντρόφου, συναγωνιστή, μέλους της ίδιας ηλικιακής κλάσης». Στην Κλασική Αθήνα οι ¨εταιρείαι¨ (¨συντροφιές¨, ¨αδελφότητες¨) ήταν απλώς κύκλοι πολιτικών φίλων που συγκεντρώνονταν γύρω από ένα σημαίνον πρόσωπο ή οικογένεια.

[2] Πρβλ. Πλάτων, Πολιτεία, Ι, 576a∙ Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια, Θ, 1161a 30-35 – 1161b 1-10.

[3] Πρβλ. Κικέρων, Tusculanes, IV, 37

http://axia-logou.blogspot.gr/

**Ο Έλεος ήταν η προσωποποίηση του ομώνυμου συναισθήματος. Υπήρχε βωμός του στην αγορά των Αθηνών. Ιερείς του βωμοί αυτού ήταν ο Άδραστος και οι Ηρακλείδες.

ΕΓΩ: Μπίζνα Καλά Οργανωμένη

Εγώ, Εγώ, Εγώ... πόσο ανασφαλής, πόσο μικρόψυχος μπορεί να είναι τελικά ο ΕΓΩ;;;  Ο Εγώ που μας καλεί να δώσουμε άλλοθι στην εγωπάθειά του; Μας κουνάει το δάκτυλο παραδίδοντας και φροντιστηριακά μαθήματα ευεξίας μεσούσης της καπιταλιστικής κρίσης!

Ας χαρτογραφήσουμε λοιπόν την ανασφαλή, μικρόψυχη κοινωνία μας. Ανήκουμε νομοτελειακά στην πιο εγωπαθή γενιά. Είναι απότοκο της υπερμεγέθυνσης του καπιταλισμού... της ιδιοτέλειας, με την οποία μας γαλούχησε η καπιταλιστική κοινωνία. Το Εγώ είναι ο βασικότερος βαθμός υποκίνησης. Συμπεριφερόμαστε με βάση το συμφέρον μας και αυτή η στάση ζωής αφορά την συντριπτική πλειοψηφία του κοινωνικού συνόλου. Έχει χαθεί κάθε έννοια ανιδιοτελούς συλλογικότητας και η υστεροβουλία, ο καιροσκοπισμός είναι βασικά συστατικά της ημερησίας διατάξεως. Και κάπου εδώ αρχίζει το θέατρο του παραλόγου!!!

Ξεφύτρωσε σαν μανιτάρι η "φιλεύσπλαχνη" μεγαλοαστική τάξη!!! Νοιάζεται για τον άστεγο, τον άνεργο, τον ασθενή, τον φτωχό, τον περιθωριοποιημένο... και κάπως έτσι ξεκινάει το εμπόριο ελπίδας. Η τάξη που δημιούργησε αυτή την κοινωνία των κοινωνικών ανισοτήτων έρχεται να αποποιηθεί των ευθυνών της με αντίδωρα! Φωτογραφιούλες, "φιλανθρωπικές" γραφικές μαζώξεις με υποδήματα-ενδύματα χιλιάδων ευρώ ανά παριστάμενο, δείπνα Λουκούλλεια με άφθονη σαμπάνια να ρέει, χάχανα, πόζες, μουσικούλα, χορό και όλα αυτά για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας (την έχει διαβαθμίσει κιόλας η καπιταλιστική κοινωνία!!!)... για ένα κόσμο καλύτερο! Τόσος πόνος πια, για τον αναξιοπαθούντα από τον κεφαλαιοκράτη, τόση αγωνία να κάνει ο κεφαλαιοκράτης τον κόσμο καλύτερο υποδυόμενος τον φιλάνθρωπο, είναι "λιγουλάκι" δύσοσμη.

Με το εμπόριο λοιπόν, life style ελπίδας, δεν γίνεται ο κόσμος καλύτερος και μην αυταπατόμαστε. Και επειδή περίσσεψε η υποκρισία σε περιόδους κρίσης, ας πούμε και μερικούς λόγους, που μπορεί να δικαιολογεί την "φιλευσπλαχνία" τους:

1. Νομιμοποίηση παράνομων εσόδων με εικονικά τιμολόγια. Έτσι εξυπηρετούνται οι φοροαποφεύγουσες-διαφεύγουσες επιχειρήσεις... μιλάμε για Μπίζνες Καλά Οργανωμένες!!! Σας δίνουμε ένα πακέτο μακαρόνια εμφαίνεται ότι δώσαμε 10, βγάζουμε την προμήθεια μας, βγάζει και ο επιχειρηματίας, τρώει και ο φτωχός!!!

2. Λαοφιλής τακτική για να απενοχοποιήσει την τάξη που δημιούργησε την κρίση. Το απόλυτο πλυντήριο στην συνείδηση του φτωχού! Ο φτωχός διακατεχόμενος από το "συνδρόμου του ομήρου", εκφράζει την αμέριστη ευγνωμοσύνη του στον "ελεήμονα" (δηλ σε αυτόν που τον έφερε στην κατάσταση που βρίσκεται!!!). Σε ευχαριστούμε Μανδάμ Ντε Γκαλά! Χάρη σε εσένα απολαμβάνουμε ένα πιάτο φαΐ, λέει ο φτωχός!!! Ήρωας ο "ελεήμονας" εφοπλιστής, πολιτικάντης, επιχειρηματίας...

3. Προσωπική προβολή για πολιτικούς και κοινωνικούς λόγους. Αυξάνεται έτσι η επιρροή στις πλατιές λαϊκές μάζες! Προωθούνται συγκεκριμένοι σάπιοι πολιτικάντηδες, για ν' ανατροφοδοτήσουν το γνωστό σάπιο πολιτικό σκηνικό. Ικανοποιείται ο ναρκισισμός, η ματαιοδοξία, η ιδιοτέλεια.

4. Τα προϊόντα που διακινούνται πολλές φορές είναι κοντά στην ημερομηνία λήξης! Άλλες φορές δεν είναι κατάλληλα προς κατανάλωση! Ξεχάσατε το κίνημα πατάτας; Με αφορμή το υποτιθέμενο αυτό αυθόρμητο κίνημα, μοιράστηκαν ΟΛΕΣ οι χαλασμένες πατάτες οι οποίες θα ΕΜΕΝΑΝ αδιάθετες και θα πήγαιναν στην χωματερή! Έτσι τις πουλήσαμε και βγάλαμε και κέρδος! Ποιος θα αγόραζε "ΠΑΤΑΤΑ" πατάτα;

5. Προώθηση Καρτέλ επιχειρήσεων. Το κύκλωμα των επιχειρήσεων αυτών κρατούν τεχνηέντως τις τιμές υψηλά και ευθυγραμμισμένες, αλληλοϋποστηρίζονται και αποκομίζουν μεγαλύτερα οφέλη.

Στα γρήγορα σας παραθέσαμε 5 από τους βασικότερους λόγους που εμφανίστηκαν οι "φιλεύσπλαχνοι"!!!

Για όσους μας κουνούν το δάκτυλο και προστρέξουν να μας πουν μικρόψυχους, ανασφαλείς, καχύποπτους κτλ τους λέμε πως στο μέλλον θα αποδειχθεί ποιες ήταν οι πραγματικές προθέσεις τους. Η κρίση ξετυλίγει πολλά από τα εγωκουβάρια τους.

Όσοι μείνουν στο απυρόβλητο, δεν σημαίνει πως είναι και υπεράνω κάθε υποψίας. Απλά το καπιταλιστικό σύστημα κρίνει ότι στην παρούσα φάση του είναι χρήσιμοι!

Γράφει ο Κάντζος Αριστείδης

ΝΟΜΙΚΑ ΑΝΑΛΑΤΑ - http://nomika-analata.blogspot.gr

Ο εφιάλτης της πολυπολιτισμικότητας: το 50% των μουσουλμάνων της Ευρώπης ζητούν εξισλαμισμό της κοινωνίας και τη σαρία

Soeren Kern, Dreuz  (εβραϊκό βελγικό ιστολόγιο)            (μτφ. Κριστιάν)

Η πλειοψηφία των μουσουλμάνων στην Ευρώπη πιστεύουν ότι ο ισλαμικός νόμος της Σαρίας θα έπρεπε να υπερισχύει από τα κοσμικά συντάγματα και τους νόμους της χώρας υποδοχής τους. 
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αυξάνεται πολύ γρήγορα στη Δυτική Ευρώπη.

Μια συγκριτική μελέτη της ολοκλήρωσης των Τούρκων και Μαροκινών μεταναστών, η οποία διεξήχθη σε έξι δυτικές χώρες  -Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία και Σουηδία- κυκλοφόρησε στις 11 Δεκεμβρίου από το WZB Berlin Social Science Center, ένα τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά ερευνητικά ιδρύματα στις κοινωνικές επιστήμες.

Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, με επικεφαλής τον Ολλανδό κοινωνιολόγο Ruud Koopmans και που χρηματοδοτείται από τη γερμανική κυβέρνηση:

·        Το 65% των ερωτηθέντων μουσουλμάνων δήλωσαν σαφώς ότι ο ισλαμικός νόμος της Σαρία είναι πιο σημαντικός γι 'αυτούς από τους νόμους της χώρας στην οποία ζουν.

·        Το 75% των ερωτηθέντων συμμερίζεται την άποψη ότι υπάρχει μόνο μία νομιμοποιημένη ερμηνεία του Κορανίου, η οποία θα έπρεπε να ισχύει για όλους τους μουσουλμάνους.

·        Σχεδόν το 60% των μουσουλμάνων πιστεύουν ότι η κοινότητά τους πρέπει να επιστρέψει στις ισλαμικές ρίζες της.

·        Το 44% των ερωτηθέντων Μαροκινών και Τούρκων συμφωνούν με αυτές τις φονταμενταλιστικές δηλώσεις.

·        Αυτές οι φονταμενταλιστικές ιδέες εξαπλώνονται όχι μόνο μεταξύ των νέων μουσουλμάνων, αλλά και στα άτομα με μεγαλύτερη ηλικία.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι πιο έντονος στην Αυστρία, όπου:

·        Το 73% των μουσουλμάνων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι η Σαρία είναι πιο σημαντική από τους κοσμικούς νόμους του κράτους,

·        Το 79% δηλώνουν ότι υπάρχει μόνο μία σωστή ερμηνεία του Κορανίου και θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλους

·        Το 65% πιστεύουν ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να επιστρέψουν στις ισλαμικές ρίζες τους,

·        και το 55% συμφωνεί με τις ιδέες που εκφράστηκαν παραπάνω.

Ο συγγραφέας της μελέτης, λέει ότι οι συγκρίσεις με άλλες γερμανικές μελέτες δείχνουν πολύ παρόμοιες τάσεις.

• Για παράδειγμα, το 2007, μια μελέτη για τους «Μουσουλμάνους στη Γερμανία, Muslim in Deutschland» αποκάλυψε ότι το 47% των Γερμανών μουσουλμάνων πίστευαν ότι οι νόμοι της σαρία ήταν ανώτεροι από τους νόμους του γερμανικού κράτους. Ως εκ τούτου, το να ακολουθήσουν τους κανόνες της «θρησκείας» τους υπερισχύει της δημοκρατίας.

 

http://infognomonpolitics.blogspot.gr

Ο κτηνοτρόφος από την Κρήτη: Ανάπτυξη του παλιού αεροδρομίου του Ελληνικού προς όφελος των Ελλήνων

Μια οικονομία δεν έχει σημασία  μόνο αν αναπτύσσεται, έχει και σημασία προς όφελος ποιων αναπτύσσεται.
Η βλακώδης άποψη, αν είναι μόνο βλακώδης και όχι καθαρά προδοτική, ότι τα ξένα κεφάλαια και το πέρασμα του συνόλου της ελληνικής οικονομίας σε ξένους θα φέρουν την ευημερία,  πλέον δεν γίνεται πιστευτή ούτε από τους πιο ανίδεους περί των οικονομικών ενός τόπου.
Μια Ελλάδα μη παραγωγική -εξαγωγική και με το σύνολο των υποδομών της (δρόμοι λιμάνια αεροδρόμια), των υπηρεσιών της (τράπεζες τουρισμός μαρίνες τηλεφωνία σκουπίδια καζίνο νερό ρεύμα κτλ) της λιανικής (σούπερ μάρκετ διατροφή κρέας κτλ) να ανήκουν σε ξένους ή Τούρκους, δεν έχει καμία τύχη να υπάρχει ως κράτος τα επόμενα δέκα είκοσι χρόνια.
Ίσως δεν είναι τόσο σημαντικό να σωθεί η οικονομία, όσο σημαντικό είναι να κρατηθεί η οικονομία σε ελληνικά χέρια.
Το κράτημα της οικονομίας σε ελληνικά χέρια είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την εθνική συνοχή και την φυσική μας μελλοντική ύπαρξη ως συντεταγμένος λαός και ελληνική πολιτεία.
Η μονότονη αναζήτηση ξένου επενδυτή και στο αεροδρόμιο του ελληνικού είναι λάθος.
Προτείνω ένα πανεπιστήμιο (η το ίδιο το υπουργείο ή ο Δήμος ) να σχεδιάσει και να αποφασίσει πως  πρέπει να αναπτυχθεί ο χώρος.
Να γίνουν  πχ, δύο καζίνο, τρία ξενοδοχεία, δύο ουρανοξύστες, δύο πολυκαταστήματα, πέντε χιλιάδες κατοικίες,  μια πίστα φόρμουλας 1 στα πρότυπα της πίστας του Μονακό, ένα ναυτιλιακό ειδικού φορολογικού καθεστώτος κέντρο, και ένα πάρκο.  (γιατί αυτά θα  σχεδιάσει  και ο ξένος επενδυτής, δεν θα φτιάξει πυρηνικούς εκτοξευτήρες).
Η ελληνική πολιτεία στην συνέχεια θα δώσει προς πώληση την ήδη σχεδιασμένη περιοχή ανά τμήμα, δίνοντας έτσι το δικαίωμα της διασποράς της επένδυσης και  στον ντόπιο έλληνα μικρό επιχειρηματία να επενδύσει σε ένα ξενοδοχείο ή σε δύο καταστήματα ή πέντε κατοικίες, ή σε ένα καζίνο, βέβαια βάζοντας αυστηρούς χρόνους αποπερατώσεις στον κάθε επενδυτή, διαφορετικά θα αποβάλλεται
Η έκταση του παλιού αεροδρομίου είναι μεγαλύτερη από του Μονακό κατά 3,3 φορές.
Για την ιστορία το Μονακό εκλέγει δική του κυβέρνηση, έχει δικό του δικαστήριο και βέβαια πρίγκιπες.
Αναρωτιέμαι γιατί θα πρέπει η Ελλάδα να παραδώσει ως κράτος εν κράτη, όλη αυτήν την έκταση σε έναν Τούρκο εν λευκώ  ή σε οποιοδήποτε άλλο επιχειρηματία, ο οποίος θα φορτώνει κάθε Δευτέρα πρωί ένα αεροπλάνο ρευστό να το βγάζει εκτός Ελλάδας, κατά τον ίδιο τρόπο που το κάνουν και τα ξένα σούπερ μάρκετ, στεγνώνοντας έτσι την Ελλάδα από ρευστό για τα επόμενα 1000 χρόνια.
Στις επενδύσεις δεν έχει τόσο σημασία το που παράγεται ένας τζίρος, έχει και σημασία το που πάει ή που καταναλώνεται αυτός ο τζίρος.
Αν συνεχίσει ο σημερινός τρόπος ανάπτυξης διά του ξεπουλήματος σε ξένους μεγάλων κομματιών γης, σε λίγα χρόνια θα έχει μετατραπεί η Ελλάδα και οι δήμοι σε τοπικά βιλαέτια ξένων ιδιοκτητών.
Είναι άλλο το στήσιμο από έναν ξένο ενός εργοστασίου αυτοκινήτων στην Θήβα και είναι άλλο το πέρασμα πέντε νησιών σε ξένα χέρια.
Οι έλληνες εφοπλιστές θα έπρεπε να έχουν είδη απαιτήσει σε συνεργασία με τον τοπικό δήμο, να τους έχει παραχωθεί επί πληρωμή βέβαια, ένα μέρος του ελληνικού και να είχαν είδη οργανώσει ένα διεθνές ναυτιλιακό ειδικού φορολογικού καθεστώτος κέντρο.


http://infognomonpolitics.blogspot.gr

γελοιογραφίες

Κράτος και περιουσία στα χέρια των εταιρειών. Κάτι νέο ή κάτι παλιό;

Κάτι νέο ή κάτι παλιό;

ΣΗΜΕΡΑ, ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΙΝΑΙ: ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο τρόπος με τον οποίο οι Πατέρες της Οικονομίας δίδαξαν την οικονομική ιστορία είναι ένα από τα πολλά κακά της μοίρας, μέσα στα οποία ζούμε εγκλωβισμένοι.

Σήμερα, που από ώρα σε ώρα η ιδιωτική περιουσία θα ακολουθήσει τη μοίρα της "δημόσιας", εμείς μιλήσαμε για Νέα Φεουδαρχία. Εταιρείες - Φεουδάρχες θα είναι ιδιοκτήτες σπιτιών, δημόσιων χώρων και κρατικών επιχειρήσεων. Διαχειριστές όλων των βασικών αγαθών που χρειάζεται ο σύγχρονος άνθρωπος για να ζήσει, όπως το νερό, οι συγκοινωνίες και το ρεύμα. Ο Πρόεδρος της Nestle θεωρεί ακραία την άποψη ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να έχουν δικαίωμα στο νερό. Για τον φυσικό και ορυκτό πλούτο ούτε λόγος για το πού πρέπει να πάνε.
Είναι, όμως, αυτό  κάτι "νέο" ή μας έρχεται από τα παλιά;
"Γεννηθήτω Καπιταλισμός" αναφώνησαν οι Πατέρες και ... νομίζουμε ότι έχουμε Καπιταλισμό, περίπου, από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης του  18ου αιώνα. Είναι η στιγμή που ο Άνταμ Σμιθ ανακάλυψε το "αόρατο χέρι των αγορών" στη θέση του αόρατου Θεού... Κι έκτοτε ζούμε μαζί του. Είναι το χέρι που ενορχηστρώνει τη ζωή μας.  Βάζει τις νότες, τους κανόνες  και τους νόμους σε μια Τάξη. Δίνει το ρυθμό στον οποίο εμείς οι αποκάτω οφείλουμε συμμόρφωση και υπακοή.
(Οσονούπω η συμμόρφωση περιλαμβάνει την παράδοση του σπιτιού μου στην εφορία ή στην εταιρεία που θα το αγοράσει, κατόπιν νόμιμης διαδικασίας κατάσχεσης. Επειδή χρωστάω, δίχως να έχω πάρει δάνειο. Επειδή φορολογούμαι, δίχως να έχω εισόδημα).

Η παράδοση του κράτους και των "υπηρεσιών" του σε ιδιώτες και η εκμετάλλευση μιας γεωγραφικής περιοχής από εταιρείες δεν είναι κατάσταση του νεωτερικού φαινόμενου που αποκλήθηκε Καπιταλισμός. Κεφάλαια και Εταιρείες  υπήρχαν ανέκαθεν και νόμοι που ρύθμιζαν τις σχέσεις της Πολιτείας και Εταιρειών ήταν σε ισχύ από αρχαιοτάτων χρόνων. Η σχέση τους με την πολιτική εξουσία ήταν, πάντα, σχέση πολιτεύματος και οικονομικά ισχυρών ανθρώπων. Το ποιος, κάθε φορά, είχε το πάνω χέρι ήταν και είναι θέμα Πολιτεύματος.
Η εξέλιξη ενός οικονομικού συστήματος ήταν περισσότερο θέμα αποφάσεων και λιγότερο θέμα εξέλιξης και ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων (Μαρξ) ή νόμων της αγοράς(οικονομικός φιλελευθερισμός).
Ο Ναυτικός Κώδικας της Ρόδου (479-475 π.Χ), που ενσωματώθηκε στη συνέχεια στο Ρωμαϊκό Δίκαιο και στους νόμους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι  η βάση του Ναπολεόντειου Εμπορικού Κώδικα και όλων των μεταγενέστερων νόμων του θαλάσσιου και μη εμπορίου, ως σήμερα. ( ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αντωνίνος Πίος είχε διατάξει όπως κάθε δύσκολο  ναυτικό ζήτημα να λύνεται σύμφωνα με το παλιό ροδιακό δίκαιο, μάλιστα λέγεται ότι είπε « εγώ μεν κύριος του κόσμου, ο δε ρόδιος νόμος, κύριος της θαλάσσης»).
Το Δίκαιο, η απόφαση κάποιων ανθρώπων να ορίσουν κανόνες στις μεταξύ τους συναλλαγές, καθόρισε τις συναλλαγές, πολύ περισσότερο και πολύ πιο πριν από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και της "ελευθερίας των αγορών".
-----------------
Η παράδοση καθηκόντων ενός κράτους σε εταιρείες ιδιωτών δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Είναι φαινόμενο που απαντάται, για πρώτη φορά στον ύστερο Μεσαίωνα και την περίοδο της Αναγέννησης.
Σήμερα, γνωρίζουμε ότι η βασική αρχή του οικονομικού  (νεο)φιλελευθερισμού είναι ο χωρισμός Κράτους και Αγοράς και η μέγιστη δυνατή αποδυνάμωση του Κράτους υπέρ της Αγοράς.  Κανείς από τους Πατέρες (αριστερούς ή δεξιούς) δεν μας έχει πει ότι αυτό που είναι η αγορά σήμερα είναι δημιούργημα της κρατικής εξουσίας ή της σχέσης κάποιων με την κρατική εξουσία. Ο Μύθος της "ελεύθερης από το κράτος αγοράς" προσπαθεί να επιβιώσει σήμερα που όλοι βλέπουν το κράτος να αποφασίζει ποιον θα "διασώσει" και ποιον θα "καταβαραθρώσει", έξω και πέρα από κάθε λογική "ελεύθερης αγοράς" και "ανεξάρτητου κράτους". Σώζονται οι χρεοκοπημένες τράπεζες, με χρήματα που φορτώνονται ως χρέος στον πολίτη και εξοντώνονται οι πολίτες, επειδή χρωστούν στις "διασωσμένες" με δικά του λεφτά τράπεζες.
Θα συντομεύσουμε την επαφή με την ιστορία, λέγοντας μόνο ότι ο όρος «τράπεζα» προέρχεται από το «τραπέζι» («τράπεζα» στα αρχαία ελληνικά) ή τον «πάγκο» (εξ ού και οι λατινογενείς όροι banca, banque, bank) που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι «τραπεζίτες» για να προσφέρουν τις διαμεσολαβητικές υπηρεσίες τους στους πελάτες τους. Τέτοιες απλές τράπεζες υπήρχαν ήδη στην αρχαία Αθήνα, προσφέροντας κυρίως υπηρεσίες ανταλλαγής διαφόρων νομισμάτων αλλά και πιστώσεις για τη χρηματοδότηση του τότε «διεθνούς εμπορίου». Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η πείρα των τραπεζικών χάθηκε μαζί με τους τραπεζίτες. Οι επόμενες μορφές τραπεζικών συναλλαγών εμφανίζονται στο Μεσαίωνα όπου οι αργυραμοιβοί, οι χρυσοχόοι και οι έμποροι δέχονταν καταθέσεις για τις οποίες εξέδιδαν πιστοποιητικά – βεβαιώσεις.

Η πρώτη τράπεζα του ύστερου Μεσαίωνα έχει σχέση με τις Σταυροφορίες.
 "Οι Φτωχοί Συμπολεμιστές του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα", γνωστότεροι σε μας ως "Ναίτες Ιππότες" ήταν αυτοί που επανασυγκρότησαν μετά τη Ρωμαϊκή εποχή το πρώτο ολοκληρωμένο δυτικοευρωπαϊκό τραπεζικό, δανειστικό, προεξοφλητικό και εμβασματικό σύστημα. (1129-1312). Το Τάγμα διαλύεται από τη Σύνοδο της Βενετίας και η χρηματοπιστωτικές εργασίες περνούν στους ενετούς και λοιπούς βορειοϊταλούς και εβραίους χρυσοχόους, υπό τη σκέπη της Αγίας Έδρας. Το ότι ο τεκτονισμός, η μασονία και οι μυστικιστικές στοές, όπως η Golden Dawn ή η "Εταιρεία της Θούλης", έχουν την ίδια μήτρα με τη σύγχρονη τραπεζική  και είναι, επίσης, συγγενικές καταστάσεις με ιδεολογίες προσκείμενες σε τραπεζίτες ,  αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Η Αρχή της σχέσης Τραπεζών και Κράτους – Χρήματος και Χρέους
Το 1407 το αβάσταχτο χρέος της Ρεπούμπλικας της Γένοβας αναχρηματοδοτήθηκε μερικώς με χρεόγραφα και εξαγοράστηκε καθ' ολοκληρία από την Τράπεζα Αγίου Γεωργίου (μετοχική εταιρεία, η οποία συστάθηκε από τους δανειστές της Ρεπούμπλικας μέσω της αναλογικής μετοχοποίησης των απαιτήσεων τους).  Ίσως, είναι η πρώτη Κεντρική Τράπεζα του πλανήτη, γιατί οι ανώνυμες μετοχές της κυκλοφορούσαν στην πιάτσα(πλατεία) παράλληλα με τα χρεόγραφα της Ρεπούμπλικας.
Στη Βόρεια Ιταλία εμφανίζεται η πρώτη έκδοση κρατικών χρεογράφων, ομολόγων για τη χρηματοδότηση του κράτους. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα του 14ου-15ου αιώνα, οι μεσαιωνικές πόλεις - κράτη της Τοσκάνης - η Φλωρεντία, η Πίζα και η Σιένα- βρίσκονταν σε πόλεμο μεταξύ τους ή με άλλες ιταλικές πόλεις. Κάθε πόλη προσελάμβανε με σύμβαση στρατιωτικούς, οι οποίοι μάζευαν μισθοφορικό στρατό για να προσαρτήσουν και να λεηλατήσουν γειτονικά εδάφη.  Η Ρεπούμπλικα της Φλωρεντίας αναδείχθηκε νικήτρια των πολέμων αυτών, γιατί πλήρωνε περισσότερα, έχοντας τη δυνατότητα χρηματοδότησης του πολέμου, μέσω του δανεισμού από τους πολίτες αντί της φορολόγησης των υπηκόων( μέθοδο περισσότερο προσφιλή στις Μοναρχίες και τα Δουκάτα). Το χρέος της Φλωρεντίας από 50.000 φιορίνια στις αρχές του 14ου αιώνα, εκτινάχθηκε στα 5.000.000 το 1427. Το χρέος καθόρισε τους νικητές του πολέμου και δημιούργησε τη Φλωρεντινή Αναγέννηση, έργα της οποίας θαυμάζουμε ως σήμερα. Οι ίδιοι άνθρωποι που, ως "Δημοκρατία" (Ρεπούμπλικα), εξέδιδαν τα ομόλογα ήταν οι ίδιοι άνθρωποι που τη δάνειζαν.
Μαζί με τις νίκες και την Αναγέννηση, χάρις στο δανεικό χρήμα, ήρθε και το τέλος της όποιας "Δημοκρατίας".
Η Ρεπούμπλικα, μέσω αυτού του δανεισμού πέρασε στην επιρροή των τραπεζιτών, οι οποίοι είχαν όνομα:  Μέδικοι
Πατριάρχης της οικογένειας ήταν ο Κόζιμο Μέδικος ο Πρεσβύτερος (1389-1464), ο πλουσιότερος άνθρωπος της πόλης, που πέτυχε να εξορίσει τους αντιπάλους του. Από το 1469 ως το 1492, κεφαλή της οικογένειας ήταν ο Λαυρέντιος ο Μεγαλοπρεπής (1449- 1492), τραπεζίτης, πολιτικός, ποιητής και μαικήνας πολλών καλλιτεχνών και επιστημόνων. Το 1494, οι Μέδικοι διώχθηκαν από την Φλωρεντία ύστερα από εξέγερση που προκλήθηκε από τη διαφθορά τους και τα φλογερά κηρύγματα του Σαβοναρόλα. Το 1512 ωστόσο επέστρεψαν στην πόλη, ενώ ο Τζοβάνι ντι Λορέντσο ντε Μέντιτσι έγινε πάπας με το όνομα Λέων Ι΄ το 1513 και ακολούθησε ο Κλήμης Ζ΄. Δύο έγιναν βασίλισσες της Γαλλίας (Αικατερίνη και Μαρία των Μεδίκων). Τρεις έγιναν δούκες της Φλωρεντίας, του Νεμούρ και της Τοσκάνης. Δεν θα γνωρίζαμε τον Γαλιλαίο, τον Μποτιτσέλι, τον Μιχαήλ Άγγελο και τον Μακιαβέλι, αν δεν υπήρχαν οι Μέδικοι.
Μια ιστορική παρένθεση:

• Η ύπαρξη άφθονου χρήματος ήταν αυτή που γέννησε αυτό που λέμε σήμερα "Αναγέννηση". Η ανακάλυψη του εύχρηστου μεταλλικού νομίσματος στη Λυδία, στη θέση κεραμικών υλικών ή βαρέων σιδηρικών,  ήταν αυτή που γέννησε αυτό που λέμε και ήταν η "αρχαία Ελλάδα" και ότι μεγάλο αυτή δημιούργησε.

Στο "πρόσωπο" των Μεδίκων κάνει την εμφάνιση της η τρομαχτική πολιτική -και όχι μόνο-  ισχύς που μπορούν να αποκτήσουν οι τραπεζίτες, ως ιδιοκτήτες και διαχειριστές του χρήματος.
Πάπας Πίος ο Β για τον Κόζιμο ντε  Μέντιτσι: "Στον οίκο του διευθετούνται πολιτικά ζητήματα. Ο άνθρωπος που επιλέγει έχει εξουσία... Αυτός είναι που αποφασίζει για την ειρήνη και τον πόλεμο και ελέγχει τους νόμους.. Μόνο κατ' όνομα δεν είναι βασιλιάς".

Το Πιστωτικό Χρήμα και τα "παρακολουθήματα" του
Αυτή είναι η περίοδος όπου πρωτοεμφανίζεται το χρήμα χωρίς αντίκρισμα, ένα "κοινό μυστικό" των πρώτων τραπεζιτών, το οποίο χρηματοδότησε αυτό που λέγεται Αναγέννηση στη Βόρεια Ιταλία. Οι Μέδικοι και το ιταλικό τραπεζικό σύστημα έγιναν το παράδειγμα για την ανάπτυξη της τραπεζικής σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη. Τα μοντέλα των Συμβουλίων της αριστοκρατίας του χρήματος που διοικούσαν τις Ρεπούμπλικες της Βόρειας Ιταλίας αποτέλεσαν την έμπνευση από την οποία προέρχονται τα μεταγενέστερα και σημερινά παρλιαμέντα(κοινοβούλια) του Βορρά. Κακώς εμείς στην Ελλάδα μεταφράζουμε τις Ρεπούμπλικες ως "Δημοκρατία" και τα παρλιαμέντα (από το ιταλικό παρλάρε, τόπος συζητήσεων) ως "Κοινοβούλια".
Τα κοινοβούλια που υποχρεώθηκαν να ιδρύσουν οι Μοναρχίες του βορρά είναι αποτέλεσμα της αύξησης της ισχύος της Αριστοκρατίας των ιδιοκτητών του χρήματος έναντι της αριστοκρατίας των ιδιοκτητών γης. Ήταν οι τόποι διευθέτησης των διαφορών τους. Και τις διαφορές τους τις έλυναν συνασπισμένοι σε φατρίες, που σήμερα τις λέμε κόμματα. (Αυτό εμείς το λέμε, ακόμα, «δημοκρατία»).
Το χρέος -  το πιστωτικό χρήμα, μέσα στο οποίο βράζουμε σήμερα, είναι επινόηση του 13ου - 14ου αιώνα στη Βόρεια Ιταλία. Είναι η επινόηση της εποχής της Αναγέννησης, η οποία δεν θα υπήρχε με αυτό το όνομα αν δεν τη χρηματοδοτούσε η αναδυόμενη χρηματιστική - τραπεζική.  Είναι η περίοδος της "σιωπηλής αποδοχής" του χάρτινου χρήματος, μιας σύμβασης, δίχως αντίκρισμα σε πολύτιμο μέταλλο.  Έπρεπε να περιμένουμε ως το 1694, για να νομιμοποιηθεί το χρήμα δίχως αντίκρισμα με την ίδρυση της Τράπεζας της Αγγλίας.
Άνταμ Σμιθ: "Η συνετή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, με τη χρήση του χαρτιού ως υποκατάστατου μιας μεγάλης ποσότητας χρυσού και αργύρου ανοίγει  ένα δρόμο στον ουρανό"
Για ποιον είναι αυτός ο δρόμος; Οι φαντασιώσεις του Πατέρα της Οικονομικής Επιστήμης δεν επιβεβαιώνονται από την πραγματικότητα. Οι πολλοί βαδίζουν, χάρις στο χαρτί, προς οδυνηρές κατευθύνσεις.
Το πιστωτικό χρήμα έχει ως αντίκρισμα τη φοροεισπρακτική ικανότητα του κράτους. Έχει ως αντίκρισμα τη δική μας ικανότητα να δημιουργούμε εισόδημα, μέσω της εργασίας ή της επιχειρηματικότητας. Έχει για αντίκρισμα τη δική μας εργασία.

• Κι όμως, σήμερα, παραβιάζοντας όλους τους νόμους της οικονομίας, της πολιτικής και της ηθικής, οι ιδιοκτήτες του πιστωτικού χρήματος απαιτούν χρήμα από όσους δεν έχουν εισόδημα ή εργασία.

Αυτό δεν είναι όμοιο με καμία στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας. Δεν έχει ιστορικό προηγούμενο.  


Η Εκχώρηση Εξουσίας σε Εταιρείες ιδιωτών.
Η Ρεπούμπλικα της Γένοβας, αδυνατώντας να εξυπηρετήσει το χρέος της στην Τράπεζα του Αγίου Γεωργίου( Casa delle Compere di San Giorgio) εκχώρησε στην Τράπεζα την είσπραξη ορισμένων φόρων.
Αυτό μοιάζει με την σημερινή διαδικασία διάλυσης των εφοριών και την ανάθεση σε ιδιώτες της είσπραξης φόρων, με σκοπό την εξυπηρέτηση του χρέους. Το παιχνίδι με την προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και την έμφαση στους φορολογικούς ελέγχους για την είσπραξη του, που κάνει πως δεν βλέπει το πραγματικό γεγονός της έλλειψης κύκλου εργασιών, θα αποτελέσει τη δικαιολογία, για την παράδοση της φοροείσπραξης σε ιδιώτες. Μετά το Γενάρη θα ακούσουμε να μιλάνε για τους φοροφυγάδες εστιάτορες και τον αποτυχημένο κρατικό μηχανισμό φοροείσπραξης. (Κυριακή κοντή γιορτή)
Στη Γένοβα του 15ου αιώνα, παρά την ανάθεση της είσπραξης σε ιδιώτες- δανειστές - τραπεζίτες, η φοροείσπραξη απέτυχε. Το 1453, η Ρεπούμπλικα αποφάσισε να εκχωρήσει στην Τράπεζα την πλήρη διοίκηση ορισμένων κτήσεων της (Κορσική, Cazaria και άλλες). Από το 1453 αυτή η τράπεζα έλεγχε όλες τις κτήσεις στη Μαύρη θάλασσα, ενώ οι Γενουάτες έμποροι, αλλά και όσοι έμποροι αποκτούσαν δικαιώματα πολίτη της Γένουας, τοποθετούσαν τα κεφάλαιά τους σε αυτή. Η Τράπεζα εγκατέλειψε τις ιδιωτικές συναλλαγές δανεισμού κλπ και ασχολιόταν με διοικητικά θέματα και την είσπραξη φόρων. Η Τράπεζα συνέχισε να διοικεί την Κορσική ακόμα και στην περίοδο 1464-1482 κατά την οποία η κτήση περιήλθε στο Δουκάτο του Μιλάνου! (Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, η Τράπεζα μένει).  Η Τράπεζα επέστρεψε την Κορσική στην Ρεπούμπλικα της Γένοβας το 1563 και διαλύθηκε το 1805, μετά την κατάκτηση της Βόρειας Ιταλίας από τον Ναπολέοντα.
 Η Γένοβα, όμως ίδρυσε και τις "Μαόνες", μετοχικές εταιρείες στις οποίες ανέθετε τη διοίκηση κτήσεων της. Η γνωστότερη περίπτωση είναι αυτή της Μαόνας της Χίου, η οποία κατακτήθηκε το 1346, με στρατιωτική επιχείρηση πλοιοκτητών και εμπόρων με αμοιβή! Επειδή η Ρεπούμπλια της Γένοβας δεν μπόρεσε να πληρώσει τους πλοιοκτήτες που έβαλαν τα πλοία και τους εμπόρους που χρηματοδότησαν την εκστρατεία παραχώρησε τη διοίκηση της νήσου στην εταιρεία (μαόνα) που συνέστησαν οι 29 δανειστές. Η εταιρεία αυτή, γνωστή και ως εταιρεία των Ιουστινιάνι διατήρησε τον έλεγχο και εκμετάλλευση της Χίου ως το 1566, οπότε κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η εταιρεία αυτή διατήρησε τη διοίκηση του νησιού και μετά την ανάκτηση της Χίου από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, το 1363. (Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, η εταιρεία μένει). Η μόνη διαφορά ήταν ότι ο κυβερνήτης διοριζόταν από τον βυζαντινό αυτοκράτορα αντί από τη Γένοβα! (Η παρουσία των Γενοβέζων εμπόρων και πλοικτητών στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ξεκινά, με εμπορικές συμφωνίες και εκχώρηση προνομίων, το 1155).

Αν αυτά μοιάζουν με αυτό που συμβαίνει σήμερα ή με αυτό που έρχεται, μη χαλιέστε. Σύμπτωση είναι. Πολύ πιθανά, οι τωρινοί να μην έχουν διαβάσει ιστορία. Και ο Κυβερνήτης, σήμερα, λέγεται Κυβέρνηση και δεν διορίζεται από την Τρόικα των δανειστών, αλλά "εκλέγεται". Το ποιος ελέγχει τις εκλογές είναι, επίσης, μια άλλη ιστορία, που έχει να κάμει και με τη βασικές αρχές της Δημοκρατίας που είναι: Ισηγορία, Ισονομία και Ισοπολιτεία. Η διευθέτηση της πρώτης βασικής αρχής έχει ανατεθεί στα ΜΜΕ και  τις άλλες δύο έχει αναλάβει να τις τηρεί η "Κυβέρνηση".

Αν, πάλι, όλα αυτά δεν είναι  "Καπιταλισμός" (Κεφαλαιοκρατία), τότε τι είναι; Η χρηματοπιστωτική επανάσταση προηγήθηκε της βιομηχανικής, το εμπορικό κεφάλαιο προηγήθηκε και χρηματοδότησε, μαζί με τους τραπεζίτες, την ανάπτυξη της βιομηχανίας και η εταιρική συγκρότηση του κεφαλαίου είναι μια παλιά ιστορία. Αυτό που παρέμεινε αμετάβλητο είναι η παραμονή της εξουσίας στα χέρια κάποιων λίγων, των οικονομικά ισχυρών. Μήπως η ιστορία της Κεφαλαιοκρατίας πρέπει να ξαναγραφεί, για να ξέρουμε τι μας περιμένει;

Όπως κι αν το ονομάσουμε, αυτό που ζούμε, σήμερα,  μοιάζει περισσότερο με αυτό που εμφανίστηκε τον 14ο-15ο αιώνα στην Βόρεια Ιταλία, παρά με αυτό που ξέραμε ως "Καπιταλισμό".
Πρώτα συμπεράσματα:
1. Το χρήμα, με τη βοήθεια της κρατικής και πάντα ολιγαρχικής εξουσίας, έφτιαξε την Κεφαλαιοκρατία. Αυτό που λέμε "καπιταλισμό".
2. Η παράδοση ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας σε μετοχικές εταιρείες και τράπεζες είναι παλιά ιστορία .  Οι παλιές ιστορίες και καταστάσεις είναι το παρόν και το μέλλον μας. Η εποχή της φιλελεύθερης ή σοσιαλιστικής ψευδαίσθησης τέλειωσε. Είμαστε τα κρέατα στην κρεατομηχανή τους (σε ρυθμούς fast food, κατά το fast track της εκποίησης της κρατικής περιουσίας). Ραντεβού στα φαστφουντάδικα ή "καλή αντάμωση στα γουναράδικα".
Αν δεν επιτεθούμε στους ιδιοκτήτες του χρήματος, δημοκρατία, ζωή και αξιοπρέπεια, ας μην περιμένουμε. . .
ΣΗΜ: Από όλα αυτά, εμείς μάθαμε μόνο ότι ο Ιουστινιάνι(Giustiniani)  πολέμησε στο πλευρό του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και αποχώρησε, τραυματισμένος, λίγο πριν την Άλωση. Το γιατί πολέμησε δεν μας το είπαν ποτέ. Είχαμε μείνει με την εντύπωση πως το έκαμε γιατί ήταν καλός χριστιανός κι όχι γιατί το βόρειο τμήμα του Κεράτιου είχε εκχωρηθεί στους γενοβέζους εμπόρους.
(Τέλος πρώτου μέρους)


Βιβλιογραφία:
Κώστα Λαμπρόπουλου: ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ (εξαιρετικό βιβλίο από κάποιον που δηλώνει μαρξιστής και τροτσκιστής και κολάει στον τοίχο τους πνευματικούς του πατέρες. Με μεγάλο εύρος και βάθος σε πληροφορίες και ανάλυση, έχει και ρεαλιστικές προτάσεις για αυτό που ονομάζει "σοσιαλισμό". Εμείς θα το λέμε Δημοκρατία)
Niall Ferguson: Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ, Μια οικονομική ιστορία του κόσμου (Βιβλίο με χρήσιμες πληροφορίες.  Aπολογητής των τραπεζιτών και επίσημος βιογράφος του Οίκου Ρόθτσιλντ. Για αυτό το έργο έχει λάβει και βραβείο. )

www.ithacanet.gr

 

 http://thalamofilakas.blogspot.gr

Η αρχαία επιστημονική γνώση των Ελλήνων

Η αρχαία Ελληνική γνώση και θεωρία για το σύμπαν, τον άνθρωπο, το διάστημα και τον φυσικό κόσμο γύρω μας, στην οποία ακόμα και σήμερα η επιστημονική κοινότητα της αστροφυσικής, της βιολογίας, της γεωλογίας κ.α., στηρίζει τις έρευνες και τις μελέτες της.
Το άτομο.
Δημόκριτος, Μόσχος ο Φοίνιξ, Λεύκιππος, Επίκουρος. – (Παρουσιάστηκε από τον Ντάλτον το 1808)
Η κίνηση των ατόμων και ο σχηματισμός των ουρανίων σωμάτων από άτομα.
Δημόκριτος
Η σχετικότητα.
Θαλής ο Μηλήσιος, Αναξιμένης, Θεόπομπος, Ηράκλειτος, Ζήνων, Ελεάτης. – (Παρουσιάστηκε από τον Αινστάιν)
Η αντιστροφή του Χρόνου.
Πλάτων (Πολιτικος). – (Παρουσιάστηκε από τον Αινστάιν)
Η φύση του Σύμπαντος.
Λουκρήτιος
Η φύση του Σύμπαντος και η σφαιρικότητά του.
Πλάτων, Θαλής, Πυθαγόριοι
Χωρο-χρόνος.
Ζήνων, Ελεάτης,Δαμάσκιος.
Αντί-Υλη και παράλληλα Σύμπαντα.
Φιλόλαος
Νόμος των αναλογιών.
Ερμής, Πυθαγόρας
Το παλλόμενο Σύμπαν.
Πλάτων (Πολιτικός)
Η Μεγάλη Έκρηξη.
Ορφικοί. – (Παρουσιάστηκε από τον Ζώρζ Λεμάντρ το 1927)
Το Ηλιακό Σύστημα και η σφαιρικότητα της Γής.
Αρίσταρχος ο Σάμιος, Πυθαγόρας, Πλάτων.
Οι πέραν του Κρόνου πλανήτες.
Δημόκριτος, Αναξιμένης
Η φύση του Γαλαξία ως αστρικό νεφέλωμα.
Δημόκριτος
Η πολλαπλότητα των Κόσμων.
Αναξαγόρας, Αναξιμένης, Αναξίμανδρος, Ξενοφάνης, Ζήνων, Ελεάτης, Μητρόδωρος, Θαλής.
(Παρουσιάστηκε από τον Τζορντάνο Μπρούνο)
Το απροσμέτρητο των αποστάσεων.
Ορφεύς, Αρίσταρχος
Οι Κόσμοι έχουν αρχή και τέλος.
Δημόκριτος
Τα Ηλιακά Συστήματα και τους «μη φωτεινούς συνόδους των ηλίων».
Πυθαγόρας, Ηράκλειτος
Η ύπαρξη ζωής σε άλλα Συστήματα.
Αναξαγόρας, Ξενοφάνης, Δημόκριτος, Επίκουρος, Αναξιμένης, Ζήνων, Ελεάτης, Λουκρήτιος, Στράβων
Η ελλειπτικότητα της Γήινης τροχιάς.
Αρίσταρχος. (Παρουσιάστηκε από τον Γκάους το 1819)
Οι Αστεροειδείς και οι συγκρούσεις τους.
Πλάτων(Τίμαιος)
Οι διαστάσεις της Υδρογείου.
Ερατοσθένης, Διακαίαρχος
Η 24ωρη περιστροφή της Γής.
Ηρακλείδης ο Ποντικός
Η αιτία της Έκλειψης.
Αναξαγόρας, Θαλής
Νόμοι κινήσεως των Πλανητών.
Εύδοξος, Πυθαγόριοι
Η φύση της Σελήνης.
Πλούταρχος, Εμπεδοκλής
Η σφαιρικότητα της Γής.
Στράβων
Οι κινήσεις της Υδρογείου.
Ηρακλείδης ο Ποντικός
Η φύση του Ηλίου.
Αναξαγόρας
Ο Πολικός αστέρας.
Ορφικοί, Ομηρος
Η ανάκλαση του Ηλιακού φωτός από την Σελήνη.
Θαλής, Παρμενίδης, Πλούταρχος. – (Παρουσιάστηκε από τον Γαλιλαίο)
Η αιτία των παλιρροιών.
Ποσειδώνιος. – (Παρουσιάστηκε από τον Κέπλερ)
Οι Υπολογιστές.
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων. – (Παρουσιάστηκε από τον Βίνερ το 1950)
Η Αμερική.
Πλάτων, Στράβων, Βίων Προυσσαεύς
Διαστρικά ταξίδια.
Λουκιανός
Ο τρόπος σχηματισμού του Ηλιακού Συστήματος.
Πλάτων. – (Παρουσιάστηκε από τον Λαπλάς)
Η θεωρία της εξέλιξης των ειδών.
Αναξίμανδρος. – (Παρουσιάστηκε από τον Δαρβίνο το 1859)
Η στεριά είναι λιγότερη από το νερό.
Φιλόστρατος
Η προέλευση της Ζωής.
Δημόκριτος, Αναξίμανδρος
Η Ενέργεια
Αριστοτέλης, Αναξίμανδρος
Ο Νόμος της επιβίωσης των καλύτερα προσαρμοσμένων όντων.
Ο Λουκρήτιος τον αναφέρει ως γνώση των αρχαιοτέρων από αυτόν, Ελλήνων. – (Παρουσιάστηκε από τον Δαρβίνο)
Οι 365.25 ημέρες του Έτους.
Ο Διόδωρος αναφέρει ότι «πρόκειται για πολύ παλιά γνώση» από αυτόν
Τα Ζώδια και οι ονομασίες τους.
Ορφικοί. – (Παρουσιάστηκε από τον Νεύτωνα)
Οι Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια.
Ορφικοί
Η φύση των Κομητών.
Αριστοτέλης, Πυθαγόριοι
Οι Κοσμικοί Ήχοι
Πυθαγόρας
Ο Νόμος που ορίζει τις αποστάσεις των Πλανητών από τον Ήλιο.
Πυθαγόριοι – (Παρουσιάστηκε από τον Μποντέ)
Η απόσταση της Γής από τα άλλα ουράνια σώματα.
Ίππαρχος
Το Σύμπαν είναι ένα ζωντανό Ον και περικλείει όλα τα όντα.
Πλωτίνος
Η Αλληλεπίδραση των πάντων.
Πλάτων
Η έννοια της Κοσμικής Τάξης και Αρμονίας.
Ορφικοί
Ο νόμος της Αναλογίας και της Αντιστοιχίας Μικρόκοσμου-Μακρόκοσμου.
Ερμής ο Τρισμέγιστος
Το ωοειδές σχήμα του Σύμπαντος.
Ορφικοί, αναφορές των Μακρόβιου και Αχιλλέως Τάτιου
Άστρο-Γέννεση και Αστρική σκόνη.
Ορφικοί
Η αρχική συγκέντρωση όλης της συμπαντικής Ύλης σε ωοειδές σχήμα.
Ορφικοί
Το Πεπερασμένο του Σύμπαντος.
Ορφικοί
Η δυνατότητα εποικισμού της Σελήνης.
Λουκιανός
Το DNA.
Κηρύκειον

ellinikoarxeio

Έρχεται η τρόικα... Το παιχνίδι που θα σας καθηλώσει!

Ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με την ονομασία Aνγκελαδιστάν είναι το καλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στους δικούς σας ανθρώπους φέτος τα Χριστούγεννα! Στο παιχνίδι κυριαρχούν διεφθαρμένοι και ανίκανοι ηγέτες, σκοτεινά οικονομικά συμφέροντα, που όλοι μαζί προκαλούν τη χρεοκοπία του κράτους. Τη στιγμή εκείνη η τρόικα καταφτάνει και αγωνία εντείνεται!

 

Αυτό είναι το βασικό σενάριο του επιτραπέζιου παιχνιδιού που μετά την Πορτογαλία ετοιμάζεται να φέρει την τρόικα ακόμη και στο σαλόνι μας, χριστουγεννιάτικα. Το παιχνίδι «Ερχεται η Τρόικα» που γνώρισε μεγάλη επιτυχία πριν από έναν χρόνο στην Πορτογαλία, κυκλοφορεί τώρα και στη χώρα μας προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα.

 

Η βασική ιδέα είναι ο παίκτης να αναλάβει τα ηνία του... Ανγκελαδιστάν. Ασκώντας την εξουσία, πρέπει να επεκτείνει την επιρροή του σε διάφορες ομάδες συμφερόντων και να συγκεντρώσει τα «μεγαευρώ».

 

Νικητής του παιχνιδιού αναδεικνύεται τελικά αυτός που θα έχει καταφέρει να συγκεντρώσει δύναμη, ψήφους και χρήματα μέσω πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών χειραγωγήσεων, ενώ στους ηγέτες με τους οποίους μπορεί ο παίκτης να παίξει συγκαταλέγονται ο Μπαϊραχτάρης, ο Φτερωτός Γιατρός και ο Ποδηλάτης!

 

Πηγή: axiaplus.gr

Η ακριβή μας φτήνια

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου




Οταν ένας πολιτικός κολοσσός, όπως ο κ. Αρβανιτόπουλος, συναντηθεί με έναν κολοσσό των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο κ. Πελεγρίνης, κλείνει το Πανεπιστήμιο. Διότι και ο μεν και ο δε γνωρίζουν πολύ καλά, ως πανεπιστημιακοί, με ποιον τρόπο θα λειτουργεί το Πανεπιστήμιο, ως εκ τούτου αναστέλλουν τη λειτουργία του για ένα εξάμηνο προκειμένου να αποφανθούν με ποιον τρόπο θα λειτουργεί το Πανεπιστήμιο που έκλεισαν. Τα υπόλοιπα είναι της αρμοδιότητος του μακαρίτη Μέντη Μποσταντζόγλου και της υπέροχης εκείνης γελοιογραφίας που είχε αφιερώσει στη βοήθεια της βασίλισσας Φρειδερίκης προς τους πλημμυροπαθείς της Θράκης: «Ως πότε παληκάρια θα ζώμεν με στενά, δεν φτάνει που είναι παίδων είναι και θερινά». Οι δικοί μας δεν φτάνει που συμπεριφέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά, αλλά κατάφεραν να ακυρώσουν το πανεπιστήμιο. Διότι, μη γελιόμαστε, το χαμένο εξάμηνο ισοδυναμεί με ακύρωση του ίδιου του δημόσιου πανεπιστημίου.

Και μετά τον Μποστ ας περάσουμε στην Ιστορία του Εθνους. Αν δεν κάνω λάθος την προηγούμενη φορά που είχαν κλείσει ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στη χώρα ήταν επί γερμανικής κατοχής. Θα μου πείτε πολλοί πιστεύουν ότι και σήμερα τη χώρα την κρατά καθηλωμένη η μπότα του Γερμανού «καταχτητή» (sic) ως εκ τούτου το φαινόμενο επαναλαμβάνεται, όπως επαναλαμβάνεται και η Ιστορία. Ο συλλογισμός δε, αντεστραμμένος, εμφανίζεται ως ακολούθως: ας κλείσουμε το πανεπιστήμιο για να αντιληφθούν ακόμη και όσοι δεν το έχουν ήδη αντιληφθεί, πως η χώρα στενάζει κάτω από την μπότα του Γερμανού κατακτητή.

Ολα αυτά δε τα φαινόμενα παρατηρούνται διότι οι καιροί είναι αλλόκοτοι και κινδυνεύει ο δημόσιος χαρακτήρας του πανεπιστημίου. Ελάτε τώρα. Κάθε Ελληνόπουλο δικαιούται να έχει και από ένα πανεπιστημιακό χαρτί, διότι κάθε Ελληνόπουλο έχει δικαίωμα στην επιστημονική γνώση. Πρόκειται για το βασικό αξίωμα του εθνικού μας «αφηγήματος» - όπου η λέξη στην περίπτωση είναι συνώνυμη της λέξης «παραμύθι», βλέπε Κοκκινοσκουφίτσα, Κοντορεβυθούλης και Παπουτσωμένος Γάτος. Οπου το παραμύθι ερμηνεύεται ως ακολούθως: κάθε Ελληνόπουλο δικαιούται να έχει από ένα πανεπιστημιακό χαρτί, διότι κάθε Ελληνόπουλο δικαιούται να βρει μια θέση στο Δημόσιο. Εξ ου και το αγαπημένο σύνθημα της νεολαίας: «Μας κλέβουν τα όνειρά μας». Το χαρτί δεν εξασφαλίζει τη θέση των ονείρων μας. Πόσους γιατρούς και νομικούς μπορεί να αντέξει αυτή η χώρα; Οσους τραβάει η όρεξή σας αρκεί να στοιβάζεστε στα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ και τα δικαστήρια. Χωρίς να υπολογίσουμε και τα οφέλη της ιδιωτικής οικονομίας, τα σουβλατζίδικα, τα ταχυφαγεία, και τους ταλαίπωρους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που κινούν την αγορά της μικρής επαρχιακής μας πόλης.

Για να μην παρεξηγηθώ. Ων τέκνον του δημοσίου πανεπιστημίου, αλλοεθνούς μεν πλην όμως δημοσίου, πιστεύω στην αναγκαιότητά του. Πιστεύω όμως πως οφείλει να αναζητήσει τον κοινωνικό του ρόλο, και όχι να τον θεωρεί κεκτημένο, όπως ο οργανισμός για την αποξήρανση της αποξηραμένης Κωπαΐδας. Ειδικά στις συνθήκες της σημερινής Ευρώπης, ειδικά στην παγκοσμιοποιημένη οικουμένη. Σκέφτομαι φέρ’ ειπείν πόση δύναμη θα είχε το ελληνικό πανεπιστήμιο αν, αντί να ανασκαλεύει τα οιδιπόδεια του καθενός με τον διορισμό του στο Δημόσιο, στρεφόταν σε έναν τομέα σπουδών και έρευνας που υποχωρεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Αν είχε όντως αναπτύξει τις ανθρωπιστικές σπουδές, αν είχε δώσει έμφαση στις κλασικές σπουδές, με αποτέλεσμα να προσελκύει διδάσκοντες και φοιτητές από όλον τον κόσμο που θα το επέλεγαν για να σπουδάσουν αρχαία ελληνικά in situ. Αν έβγαζε πραγματικούς φιλολόγους με διεθνή ακτινοβολία και όχι καθηγητές της δευτεροβάθμιας που έχουν διαβάσει μισό διάλογο του Πλάτωνα και τα σικελικά του Θουκυδίδη, αλλά δεν θυμούνται πώς τελειώνουν γιατί τους πρόλαβε η εξεταστική.

Θα μου πείτε εδώ δεν έχουμε μια δική μας στερεότυπη έκδοση της ελληνικής γραμματείας πώς να στήσουμε κοτζάμ πανεπιστήμιο και μάλιστα με διεθνή ακτινοβολία; Οι Πελεγρίνηδες του κόσμου τούτου, και όχι μόνον οι Πελεγρίνηδες, όσα δράματα κι αν ανέβαζαν επί σκηνής δεν θα μπορούσαν να σταθούν ούτε μια μέρα σε περιβάλλον τέτοιου ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου έχουν κάθε λόγο να το κρατούν ως έχει. Είχα την τύχη να έχω δάσκαλο έναν ελληνιστή με διεθνές κύρος, τον Πιερ Βιντάλ Νακέ. Ερχόταν κάθε μέρα στη βιβλιοθήκη και διάβαζε μαζί μας, λες και ήταν και ο ίδιος φοιτητής.

Για όλα φταίει το Ναυαρίνο. Εκεί μας έπεισαν πως είμαστε τα αγαπημένα τους παιδιά, κάτι σαν είδη πολυτελείας, διατηρητέα οικοδομήματα του σύγχρονου κόσμου. Εκτοτε, δε, αποφασίσαμε να ζήσουμε πουλώντας ως πολυτέλεια τη φτήνια μας. Η φτήνια μας ακρίβυνε πολύ και γι’ αυτό δεν θέλει να την αγοράσει πια κανείς. Η κατάσταση του πανεπιστημίου δεν είναι τίποτε άλλο από την αντανάκλαση της ακριβής μας φτήνιας. Με όλο τον σεβασμό σε όσους καθηγητές και φοιτητές παλεύουν εκεί μέσα, και δεν είναι λίγοι, αλλά υφίστανται την τυραννία της ακριβοπληρωμένης μετριότητας.

http://www.kathimerini.gr

Μικρά τζάκια, μεγάλα ζόρια

Του Κώστα Λεονταρίδη




Ο Δαμοκλής ήταν κόλακας, φθονερός και δειλός. Πολύ ανθρώπινος. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ο πρεσβύτερος για να τον διασύρει, του έδωσε την ευκαιρία να ζήσει ως ηγεμών για μία ημέρα. Ντυμένος λαμπρά αφέθηκε στην εφήμερη τύχη του ο Δαμοκλής. Εως ότου είδε να κρέμεται πάνω από το κεφάλι του ένα φοβερό σπαθί, στηριγμένο από την οροφή, με τρίχες αλόγου. Ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να του πάρει το κεφάλι. Επέστρεψε έντρομος στα χαλεπά καθήκοντά του, ενώ ο Διονύσιος πέρασε το μήνυμα. Οι μεγάλες ευθύνες απαιτούν ανώτερους χαρακτήρες με επίγνωση των κινδύνων. Από την άλλη, το περιστατικό υποκρύπτει και ταξική διάσταση: άρχοντας γεννιέσαι, δε γίνεσαι. Πώς μιλάγαμε τόσες δεκαετίες για τα «τζάκια» και την κληρονομικώ δικαίω πριμοδότηση γόνων στον πολιτικό και κοινωνικό βίο; Ο όρος «δαμόκλειος σπάθη» στο καθημερινό γλωσσάρι υποδηλώνει τον ορατό κίνδυνο καταστροφής αλλά και τον φόβο τιμωρίας.Τα τελευταία χρόνια διεθνής δαμόκλειος σπάθη φλερτάρει με τον σβέρκο μιας λογιστικά ένοχης χώρας, κινητοποιώντας μια άλλη, δημόσια δαμόκλειο σπάθη που σημαδεύει πολίτες που αδυνατούν να ανταποκριθούν στη συνεχώς εμπλουτιζόμενη γκάμα οικονομικών υποχρεώσεών τους. Το βίαιο πέρασμα στη φτώχεια αναρίθμητων Ελλήνων που τα προηγούμενα χρόνια δεν έκρυβαν τίποτα από τα εισοδήματά τους -είτε γιατί δεν είχαν λόγο είτε γιατί δεν μπορούσαν να φοροδιαφύγουν- είναι αποτέλεσμα σπασμωδικών ενεργειών (και μη πράξεων) ενός κράτους που δεν ήταν ποτέ δίκαιο. Αλλά απαιτεί από όλους να επιδείξουν σήμερα αυτοθυσιαστικό πατριωτισμό. Με βαρύ τίμημα σε πολλές περιπτώσεις. Απώλεια της αξιοπρέπειας. Και υπό αυτές τις συνθήκες, επιπλέον ζητούμενο είναι ένας πολίτης πρότυπο. Αλτρουιστής. Υπηρέτης του γενικού καλού, ταπεινός και στην αυτοπαρασημοφόρησή του. Αλλά και ανθεκτικός. Ουδεμία σχέση με το διαπομπευόμενο δείγμα Ελληνα στο γνωστό άσμα του Διονύση Σαββόπουλου. Που δονούσε το πανελλήνιο, καθώς οι αιχμηροί στίχοι αφορούσαν «άλλους» Ελληνες. Oχι εμάς. Ηταν τότε που τα τζάκια γίνονταν απαραίτητο αξεσουάρ για διαμερίσματα και μεγάλη χαρά έπαιρναν εργολάβοι και μαρμαράδες. Από ψηλά, χόρταινε το μάτι καμινάδες και τις νύχτες με υγρασία μοσχοβολούσε η πόλη χωριό. Το αστικό τζάκι χρησίμευε ως συντροφιά, για να σκαλίζεις τη στάχτη, για φιγούρα, για μπριζόλες. Ζέσταινε καρδιές αλλά όχι το σπίτι. Τότε.

Η δαμόκλειος σπάθη της αιθαλομίχλης -«Λονδίνο του ’52 γίναμε»- θορύβησε άμεσα τα υπουργεία Υγείας και Περιβάλλοντος. Που ζήτησαν περιορισμό της «άσκοπης χρήσης τζακιών», προσμετρώντας την υπαρκτή ευθύνη πολιτών στην πρόκληση φονικών ρύπων. Η έκκληση ξεπερνά σε τεχνητή αφέλεια ακόμα και την αντίστοιχη κατά τη διάρκεια πολυήμερων κινητοποιήσεων εργαζομένων στην καθαριότητα: «μην κατεβάζετε τα σκουπίδια σας στον δρόμο». Η λέξη «άσκοπη» είναι το κλειδί. Τα ποιοτικά σύνορά της είναι σαν το δακτυλικό αποτύπωμα του καθενός. Ξεχωριστά. Ιδίως στα μεγάλα ζόρια.

http://www.kathimerini.gr

Το αφήγημα της αφήγησης

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου




Πριν από πέντε ή έξι χρόνια στην ανθοδέσμη των υψηλών εννοιών που κοσμούν τον δημόσιο βίο μας ήρθε να προστεθεί και η λέξη «αφήγημα». Αν δεν κάνω λάθος ήταν προσφορά των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου. Το είχαν αλιεύσει από το κεφάλαιο του μεταμοντερνισμού για τον οποίον η πραγματικότητα δεν υπάρχει παρά μόνον ως αφήγημα. Οθεν και του λόγου το αληθές: η Ελλάδα δεν χρειαζόταν να παράγει πλούτο, της έφτανε το αφήγημα του πλούτου και της ευμάρειας το οποίο, όταν έφτασε στο παταγώδες τέλος του, έπρεπε να αντικατασταθεί από ένα άλλο αφήγημα το οποίο θα συνέχιζε να μας απαλλάσσει από την υποχρέωση παραγωγής πλούτου. Για κάποιο χρονικό διάστημα το αφήγημα ζευγάρωσε με την άλλη υπέροχη λέξη, το «διακύβευμα». Δεν υπήρχε περίπτωση να ακούσεις συζήτηση από όπου θα έλειπε η λέξη «διακύβευμα» - όπου και το σωστό διακύβευση. Στις προχωρημένες μορφές σκέψης μιλούσαν για το «διακύβευμα του αφηγήματος», ή το «αφήγημα του διακυβεύματος», κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει - τόσο το καλύτερο γι’ αυτόν. Αν θυμάμαι καλά ώς το περασμένο καλοκαίρι ο πρωθυπουργός αναφερόταν στην ανάγκη δημιουργίας ενός νέου αφηγήματος. Ποιο θα ήταν αυτό και ποιος Ηρόδοτος θα το δημιουργούσε ήταν άγνωστο. Εκείνο που ήταν γνωστό, αντιθέτως, ήταν ότι προς το παρόν, ελλείψει αφηγήματος, αρκούμασταν στις μάχες για τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, μέγας εθνικός στόχος, την παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος από τους σαλαμινομάχους του προϋπολογισμού και εννοείται, ω πάντα εννοείται, την κάλυψη των προαπαιτουμένων για την είσπραξη της επόμενης δόσης, πάγιο αίτημα του εθνικού μας αφηγήματος. Ολα αυτά συνεποσούντο στο αφήγημα της ανάπτυξης, που την ακούμε και δεν τη βλέπουμε όσες φορές κι αν την αφηγηθούμε.

Αν ενοχλεί κάτι στην κατάχρηση της λέξης «αφήγημα» δεν είναι τόσο η απουσία εθνικού αφηγηματικού ταλέντου. Είναι η κενολογία που χάσκει πίσω από τις συλλαβές της, ένα είδος σοφολογιοτατισμού προσαρμοσμένου σε συνθήκες σκληρής και αντίξοης πραγματικότητας. Διότι ο παππούλης που περιμένει στην ουρά για να πάρει το χάπι για το σάκχαρο και ώσπου να φτάσει να το πάρει το σάκχαρο έχει χτυπήσει κόκκινο, ο άνεργος που καίει μελαμίνη για να ζεσταθεί, ή ο εργαζόμενος που πάει κάθε πρωί στη δουλειά του μόνον για να πληρώνει φόρους, και όλοι οι υπόλοιποι, ακούν αφήγημα και είναι σαν να μην ακούν τίποτε. Ακούνε μια παρόλα που προστίθεται στις υπόλοιπες του πολιτικού λόγου, κι ακόμη κι αν καταλαβαίνουν τι περίπου σημαίνει, το καταλαβαίνουν στο περίπου. Ενώ αν κάποιος τους μιλούσε για «σχέδιο», τότε θα περίμεναν, για να τον κρίνουν, τη συνέχεια. Στην πραγματικότητα το «αφήγημα» είναι η μεθαδόνη του σχεδίου, ένα υποκατάστατο κατάλληλο για την ρητορική της ανυπαρξίας.

Δεν ισχύει το ίδιο και με την αφήγηση. Η αφήγηση δεν μπορεί παρά να είναι συγκεκριμένη. Ακούς, ας πούμε, στο ραδιόφωνο ότι ο Μιχάλης Λιάπης συνελήφθη διότι οδηγούσε αυτοκίνητο με πλαστές πινακίδες επειδή είχε καταθέσει τις γνήσιες και δεν δίνεις σημασία. Νομίζεις ότι παράκουσες, ή ότι κι αυτό είναι κομμάτι του πολιτικού αφηγήματος, parole parole, που λέει και το τραγούδι. Κι ύστερα το ξανακούς για να το εμπεδώσεις και σκέφτεσαι τη σκληρότητα της κρίσης που οδήγησε έναν τέτοιον άνθρωπο να συμπεριφέρεται σαν αθίγγανος που θέλει να πουλήσει καρπούζια για να ζήσει τα παιδιά του. Περιμένεις να ακούσεις αν στο πορτ μπαγκάζ βρήκαν και λαθραία τσιγάρα και ησυχάζεις γιατί δεν ακούς τίποτε τέτοιο. Αυτή λοιπόν η σύντομη ιστοριούλα είναι αφήγηση, συγκεκριμένη, τόσο ανελέητα πραγματική, που σε κάνει να ντρέπεσαι.

Είναι η διαφορά διακυβεύματος. Το μεν αφήγημα, επειδή υποκαθιστά την πραγματικότητα, δεν σε κάνει ποτέ να κοκκινίζεις. Η δε αφήγηση, επειδή δυστυχώς αποδίδει την πραγματικότητα σε κάνει να θέλεις να κρυφτείς απ’ την ντροπή σου.

http://www.kathimerini.gr

Tι είναι Ελληνικό;

Η Ελληνική σκέψη, έπαψε από καιρό να διαδραματίζει καθοδηγητικό ρόλο. Η παραγωγή ελληνικού πολιτισμού -εποικοδόμημα μιας παραγωγής ιδεών και μιας συνεκτικής ιδεολογίας – ανακόπηκε σταδιακά μετά την πτώση της χούντας. Μια σειρά καλλιτεχνών που έρχεται από την ανεξαρτησία και φτάνει στον Κωστή Παλαμά, τη γενιά των καλλιτεχνών “της Ήττας” και τον Μ. Θεοδωράκη κατά την περίοδο της χούντας, θα μας δώσει όλο αυτό που μας δονεί ως νέος ελληνικός πολιτισμός. Από εκείνο το σημείο και μετά ο άνθρωπος του πνεύματος και της τέχνης θα πάψει να θεωρεί την δουλειά του πολιτική παρέμβαση και θα στραφεί προς την ιδιωτεία. Για να βιοποριστεί, θα πρέπει να γίνει “εμπορικός διασκεδαστής” και απολιτικός.

Μοιραία ο καλλιτέχνης, ο στοχαστής, ο διανοούμενος θα αντιγράφει κυρίως τους έξω, και θα επαναλαμβάνεται. Η γραμμή παραγωγής του ελληνικού πολιτισμού θα κοπεί. Καθώς θα βαδίζουμε προς την Ευρώπη, θα πειστούμε όλοι ότι πολιτισμός είναι αυτό που παράγεται έξω από την Ελλάδα και οτιδήποτε ελληνικό είναι υποκουλτούρα. Θα βυθιζόμαστε σε μια αγχωτική, κουραστική, δήθεν νέα αποστολή του έθνους να μοιάσουμε επιτέλους ευρωπαίοι και ο κύριος στόχος μας θα γίνει να μοιάσει ο πολιτισμός μας με υποδιαίρεση της κυρίαρχης ευρωπαϊκής κουλτούρας. Μέσα από αυτό το σχήμα θα αντλούμε νομιμοποίηση, ώστε να ανήκουμε στα πολιτισμένα έθνη, ενώ θα καλύπτουμε την εσωτερική ανάγκη μας να είμαστε ως λαός υποδιαίρεση του ευρωπαϊκού λαού.

Είναι εκπληκτικό το πόσο υποδεέστερο θα φαντάζει το κάθε τι ελληνικό μετά από αυτές τις σκέψεις. Το φαινόμενο της απόκρυψης της ελληνικότητας θα γίνει έμφυτη συμπεριφορά, τέτοια που και οι πρωθυπουργοί σταμάτησαν να μιλάνε τα ελληνικά εκτός Ελλάδος, καθώς η αγγλική έγινε δείγμα μόρφωσης. Σήμερα, για πολλούς έλληνες, είναι ένδειξη αμορφωσιάς να μιλάς ή να δείχνεις την ιδιαίτερη κουλτούρα σου, να μην γνωρίζεις αγγλικά ή να τα μιλάς με λάθος προφορά.

Ενδεικτικό της αυθυποβαλλόμενης πολιτισμικής μας υποτέλειας είναι το γεγονός ότι σε επίπεδο σκέψης αναγνωρίζουμε φιλοσόφους μόνο στην Γερμανία, όπως τον Γ. Χάμπερμας, ενώ η καγκελάριος περιστοιχίζεται από «επιτροπή 5 σοφών» για θέματα οικονομίας. Οι όροι «φιλόσοφος» και «σοφός» παρατίθενται όχι για να δημιουργήσουν κάποια ζήλια, αλλά γιατί δεν χρησιμοποιούνται εύκολα για καμιά άλλη χώρα, ούτε καν για τις ΗΠΑ.

Τελικά, μετά από 40 χρόνια μεταπολίτευσης, ήρθε η στιγμή που ανακαλύψαμε ότι δεν υπάρχει ελληνικότητα ή κάποια αξιόλογη τέχνη ως βάση για μια νέα ταυτότητα. Ανακαλύψαμε ότι όποιος μιλά για την Ελλάδα με θαυμασμό, αναφέρεται μόνο στην κλασσική Ελλάδα. Ανακαλύψαμε ότι αν νιώσαμε περήφανοι κάποτε για τους αγώνες του 2004, ήταν μια αυταπάτη. Φτάσαμε να αισθανθούμε αφενός ντροπή που δεν μοιάζουμε στους αρχαίους προγόνους μας και ταυτόχρονα να πληγωθούμε, δεχόμενοι από παντού το μήνυμα ότι δεν ανήκουμε ούτε στα πολιτισμένα έθνη.

Όμως το πρόβλημα είναι εσωτερικό. Το μνημόνιο θα χτυπήσει καίρια την ταυτότητά μας αλλά θα φέρει πάλι στο προσκήνιο τον Θεοδωράκη τον Γλέζο και το σύνθημα «η χούντα δεν τέλειωσε το ‘73 …». Δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους άλλα αν υπήρχε παραγωγή ελληνικού πολιτισμού, θα έπρεπε να είχαν αντικατασταθεί από νεότερους. Αν υπήρχε παραγωγή ελληνικού πολιτισμού θα ήμασταν οχυρωμένοι έναντι όλων και δεν θα μας ένοιαζε τι λένε οι άλλοι.

Αν θα πρέπει να βάλουμε μια τελεία στον κατήφορο, πρέπει να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε την ταυτότητά μας στο σήμερα και στο αύριο. Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το ερώτημα: Τί είναι ελληνικό και τί είμαστε σήμερα; Και για να μην είναι η απάντηση αυτού του ερωτήματος «φτωχή», θα πρέπει να αποδεχτούμε πως «ελληνικό είναι αυτό μας δονεί και μας συγκινεί ως μετέχοντες της ημετέρας παιδείας» και στην συνέχεια να ανακαλύψουμε τι είναι αυτό!

Larissanet