Όταν η Μεσόγειος ήταν νεκρή!

Πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, κατά τη Μειόκαινο Εποχή, η Μεσόγειος ήταν… νεκρά θάλασσα, καθώς μια σειρά από γεωλογικά γεγονότα, που διήρκεσε 600.000 χρόνια, έκλεισε το Στενό του Γιβραλτάρ και γέμισε τη λεκάνη της με αλάτι, που έφθανε το ενάμισι χιλιόμετρο σε ύψος. Κάθε ίχνος ζωής εξαφανίστηκε.
Το κλείσιμο του Στενού του Γιβραλτάρ είχε παγκόσμιες επιπτώσεις, αφού το νερό της Μεσογείου ανακατανεμήθηκε στους ωκεανούς του πλανήτη, ανεβάζοντας την παγκόσμια στάθμη κατά 10 μέτρα.
Η λεκάνη της Μεσογείου απέσυρε κάτω από τον πυθμένα της ένα σημαντικό ποσοστό του αλατιού των ωκεανών της Γης, μειώνοντας την αλμυρότητα και ανεβάζοντας το σημείο πήξης του νερού, συμβάλλοντας έτσι αργότερα στη δημιουργία των πάγων στους πόλους.
Ώσπου, ξαφνικά, ξεκίνησε μια αντίστροφη διαδικασία και μέσα σε 200 χρόνια νερό από τον Ατλαντικό πέρασε από το Στενό του Γιβραλτάρ και πλημμύρισε ξανά τη Μεσόγειο.
Πρώτος ανακάλυψε το συμβάν ο Τσαρλς Μάγερ-Εϊμάρ το 1867, παρατηρώντας απολιθώματα στη Μεσσήνη της Σικελίας. Από εκεί ονόμασε και το φαινόμενο αυτό, κρίση αλμυρότητας του Μεσσηνίου, κι έτσι είναι γνωστό στη γεωλογία. Οι παρατηρήσεις του επιβεβαιώθηκαν με βαθιές γεωτρήσεις που έκαναν οι επιστήμονες τη δεκαετία του 1970.
Οι ειδικοί κατανοούν, εν μέρει, τον μηχανισμό που οδήγησε στη μετατροπή της Μεσογείου σε μια τεράστια λεκάνη από αλάτι, όμως δεν γνωρίζουν πλήρως τις κλιματικές αλλαγές που τον έθεσαν σε κίνηση.
Γι' αυτό, μια ομάδα ευρωπαίων επιστημόνων διερευνά το φαινόμενο με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ρέιτσελ Φλέκερ, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στην Αγγλία, μελέτησε μαζί με τους συνεργάτες της την εναπόθεση ιζημάτων σε σημεία της Μεσογείου για να μάθουν πώς ακριβώς ξεκίνησε η κρίση αλμυρότητας.
Στις διάφορες επιστρώσεις υπάρχουν σημάδια που μαρτυρούν κλιματικές μεταβολές και τις επιπτώσεις στους ζωντανούς οργανισμούς της θάλασσας. Οι εναλλαγές αυτές επηρεάζονται από την κίνηση της Γης γύρω από τον άξονά της, η οποία καθορίζει πόσο ηλιακό φως πέφτει σε κάθε ημισφαίριο.
Η ομάδα χρησιμοποίησε προσομοιώσεις κλίματος για να μάθει το ύψος των βροχοπτώσεων, την εξάτμιση και τη ροή των υδάτων από και προς τη λεκάνη της Μεσογείου σε ένα διάστημα 22.000 χρόνων, την περίοδο που ξεκίνησε η κρίση αλμυρότητας. Αυτά τα στοιχεία τα συνέδεσαν με τα δεδομένα που συνέλεξαν από τα ιζήματα.
Τότε, αρχαία ποτάμια στη Βόρεια Αφρική γέμισαν τη θάλασσα με τεράστιες ποσότητες γλυκού νερού αφήνοντας ίχνη έντονης βιολογικής δραστηριότητας στα απολιθώματα.
Ακραία καιρικά φαινόμενα
Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις, οι επιστήμονες είδαν ότι οι εναποθέσεις γλυκού νερού σημειώθηκαν όταν το βόρειο ημισφαίριο είχε πολύ ψυχρούς χειμώνες και πολύ θερμά καλοκαίρια.
tanea.gr