Πλάτωνος Πρωταγόρας, ΕΝΟΤΗΤΑ 2 (320d-321b5) : Η αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου

ἅ­τε δὴ οὖν οὐ πά­νυ τι σο­φὸς ὢν ὁ ᾿Ε­πι­μη­θεὺς ἔ­λα­θεν αὑ­τὸν κα­τα­να­λώ­σας τὰς δυ­νά­μεις εἰς τὰ ἄ­λο­γα· λοι­πὸν δὴ ἀ­κό­σμη­τον ἔ­τι αὐ­τῷ ἦν τὸ ἀν­θρώ­πων γέ­νος, καὶ ἠ­πό­ρει ὅ­τι χρή­σαι­το. ἀ­πο­ροῦ­ντι δὲ αὐ­τῷ ἔρ­χε­ται Προ­μη­θεὺς ἐ­πι­σκε­ψό­με­νος τὴν νο­μήν, καὶ ὁ­ρᾷ τὰ μὲν ἄλ­λα ζῷ­α ἐμ­με­λῶς πά­ντων ἔ­χο­ντα, τὸν δὲ ἄν­θρω­πον γυ­μνόν τε καὶ ἀ­νυ­πό­δη­τον καὶ ἄ­στρω­τον καὶ ἄ­ο­πλον· ἤ­δη δὲ καὶ ἡ εἱ­μαρ­μέ­νη ἡ­μέ­ρα πα­ρῆν, ἐν ᾗ ἔ­δει καὶ ἄν­θρω­πον ἐ­ξι­έ­ναι ἐκ γῆς εἰς φῶς. ἀ­πο­ρί­ᾳ οὖν σχό­με­νος ὁ Προ­μη­θεὺς ἥ­ντι­να σω­τη­ρί­αν τῷ ἀν­θρώ­πῳ εὕ­ροι, κλέ­πτει ῾Η­φαί­στου καὶ ᾿Α­θη­νᾶς τὴν ἔ­ντε­χνον σο­φί­αν σὺν πυ­ρί–ἀ­μή­χα­νον γὰρ ἦν ἄ­νευ πυ­ρὸς αὐ­τὴν κτη­τήν τῳ ἢ χρη­σί­μην γε­νέ­σθαι–καὶ οὕ­τω δὴ δω­ρεῖ­ται ἀν­θρώ­πῳ. τὴν μὲν οὖν πε­ρὶ τὸν βί­ον σο­φί­αν ἄν­θρω­πος ταύ­τῃ ἔ­σχεν, τὴν δὲ πο­λι­τι­κὴν οὐκ εἶ­χεν· ἦν γὰρ πα­ρὰ τῷ Δι­ί. τῷ δὲ Προ­μη­θεῖ εἰς μὲν τὴν ἀ­κρό­πο­λιν τὴν τοῦ Δι­ὸς οἴ­κη­σιν οὐ­κέ­τι ἐ­νε­χώ­ρει εἰ­σελ­θεῖν–πρὸς δὲ καὶ αἱ Δι­ὸς φυ­λα­καὶ φο­βε­ραὶ ἦ­σαν–εἰς δὲ τὸ τῆς ᾿Α­θη­νᾶς καὶ ῾Η­φαί­στου οἴ­κη­μα τὸ κοι­νόν, ἐν ᾧ ἐ­φι­λο­τε­χνεί­την, λα­θὼν εἰ­σέρ­χε­ται, καὶ κλέ­ψας τήν τε ἔ­μπυ­ρον τέ­χνην τὴν τοῦ ῾Η­φαί­στου καὶ τὴν ἄλ­λην τὴν τῆς ᾿Α­θη­νᾶς δί­δω­σιν ἀν­θρώ­πῳ, καὶ ἐκ τού­του εὐ­πο­ρί­α μὲν ἀν­θρώ­πῳ τοῦ βί­ου γί­γνε­ται, Προ­μη­θέ­α δὲ δι­' ᾿Ε­πι­μη­θέ­α ὕ­στε­ρον, ᾗ­περ λέ­γε­ται, κλο­πῆς δί­κη με­τῆλ­θεν.



Επειδή λοιπόν ο Επιμηθέας δεν ήταν σοφός ως προς το κ'αθε τι, χωρίς να το καταλάβει εξάντλησε τις ικανότητες στα άλογα όντα· του απέμενε λοιπόν ακόμη χωρίς χαρίσματα το γένος των ανθρώπων και δε γνώριζε τι να κάνει. Κι ενώ απορούσε, έρχεται σ' αυτόν ο Προμηθέας, για να ελέγξει τη μοιρασιά, και παρατηρεί ότι τα άλλα ζώα ήταν κατάλληλα εφοδιασμένα σε όλα, ενώ ο άνθρωπος έμενε γυμνός, χωρίς υπόδεση, χωρίς στρώμα και χωρίς όπλα· και ήδη πλησίαζε η μέρα η καθορισμένη από τη μοίρα, κατά την οποία έπρεπε και ο άνθρωπος να βγει από τη γη στο φως. Επειδή λοιπόν ο Προμηθέας βρισκόταν σε απορία ποιον τρόπο σωτηρίας να βρει για τον άνθρωπο, κλέβει από τον Ήφαιστο και την Αθηνά την τεχνική γνώση μαζί με τη φωτιά -γιατί ήταν αδύνατο αυτή (: η τεχνική γνώση) χωρίς τη φωτιά να αποκτηθεί από κάποιον ή να χρησιμοποιηθεί- και έτσι τη δωρίζει στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος λοιπόν τη γνώση που εξασφάλιζε τις υλικές του ανάγκες έτσι την απέκτησε, δεν κατείχε όμως την πολιτική γνώση· γιατί αυτή ήταν κοντά στο Δία. Στον Προμηθέα όμως δεν επιτρεπόταν πια να μπει στην ακρόπολη, την κατοικία του Δία -άλλωστε και οι φρουρές του Δία προκαλούσαν τρόμο-, μπαίνει όμως κρυφά στο κοινό εργαστήρι της Αθηνάς και του Ήφαίστου, μέσα στο οποίο και οι δύο επιδίδονταν με ζήλο στην προσφιλή τους ενασχόληση, και, αφού έκλεψε και την τέχνη του Ήφαίστου που στηρίζεται στη φωτιά και την άλλη τέχνη, αυτήν της Αθηνάς, τις δωρίζει στον άνθρωπο, και έτσι απέκτησε ο άνθρωπος τα μέσα για να ζει άνετα. Αργότερα όμως, όπως λέγεται, στον Προμηθέα επιβλήθηκε, εξαιτίας του Επιμηθέα, τιμωρία για κλοπή.