Η αρπαγή της Ευρώπης

Του Μωυσή Λιτση από την Ελευθεροτυπία, 16/6/2010

Η πρώτη αφορά τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ που δήλωνε στις 15/05/2010 στο περιοδικό «Σπίγκελ»: «Είναι φανερό ότι από τον Σεπτέμβριο του 2008 βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την πιο δύσκολη κατάσταση από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ίσως και από την εποχή του Α' Παγκοσμίου».

Η άλλη αφορά τον γνωστό συντηρητικό αρθρογράφο των «Νιου Γιορκ Τάιμς», Τόμας Φρίντμαν, γνωστό υπέρμαχο της παγκοσμιοποίησης, που αποκαλούσε «χρυσό ζουρλομανδύα» το Σύμφωνο Σταθερότητας τη δεκαετία του '90. Εγραφε λοιπόν ο Φρίντμαν σε ένα από τα άρθρα του στις αρχές Μαΐου: «Υστερα από 65 χρόνια κατά την οποία η πολιτική στη Δύση αφορούσε κυρίως το να δίνεις προς τους ψηφοφόρους, τώρα παραχωρεί τη θέση της στο να παίρνεις».

Η πρώτη δήλωση μας υπενθυμίζει μέσα από τα πιο επίσημα χείλη, αυτά του «αρχιστράτηγου» της ΟΝΕ, ότι η Ευρώπη όχι απλά βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χειρότερη από την εποχή του '30 οικονομική κρίση, αλλά κινδυνεύει να ξαναζήσει φαινόμενα σαν αυτά του μεσοπολέμου (άνοδος φασισμού-ναζισμού) ή των εθνικιστικών συγκρούσεων, που οδήγησαν στο μακελειό του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (και την πρώτη μεγάλη ήττα του εργατικού και φιλειρηνικού κινήματος). Η δεύτερη μας λέει με αρκετή δόση κυνισμού ότι η πολιτική παροχών που βρισκόταν στο επίκεντρο των πολιτικών συγκρούσεων στη μεταπολεμική περίοδο στον αναπτυγμένο δυτικό κόσμο τελείωσε. Οι πολιτικοί παίρνουν πίσω τις κατακτήσεις δεκαετιών, υποσχόμενοι όχι ελαφρύνσεις, αναδιανομές και ανατροπές, αλλά ένα ζοφερό μέλλον δίχως αύριο.

«Η κρίση συνδέεται άμεσα με το τέλος της παγκόσμιας τάξης όπως τη γνωρίσαμε από το 1945... Ως εκ τούτου, το όλο εγχείρημα διεθνώς, που είχε ως επίκεντρο τις ΗΠΑ για 60 χρόνια, αποσυντίθεται με αργούς ρυθμούς, δημιουργώντας αναταραχή όλων των ειδών», επισημαίνει σε πρόσφατο ρεπορτάζ της «Ντόιτσε Βέλε» η Μαρί-Ελέν Καϊλόλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Πολιτικών Προβλέψεων (European Laboratory of Political Anticipation). «Πρόκειται για μια εκδοχή στον 21ο αιώνα τού "εργαζόμενοι όλου του κόσμου ενωθείτε"», συνεχίζει, αναφερόμενη στην ογκούμενη πανευρωπαϊκή κοινωνική δυσαρέσκεια, σχόλιο που παραπέμπει ευθέως στην ιστορική ρήση του Καρλ Μαρξ «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε».

Σήμερα δεν κινδυνεύουν μόνον οι εργατικές κατακτήσεις του 20ού αιώνα. Αλλά και οι φιλελεύθερες-δημοκρατικές του 19ου αιώνα, αυτές που οι ευρωπαϊκές επαναστάσεις του 1848 ανέδειξαν, σαρώνοντας τα υπολείμματα του «ancient regime», του παλαιού καθεστώτος. Σήμερα τη θέση του «απόλυτου μονάρχη» και της «ιερής συμμαχίας» παίρνει η Ε.Ε., μεταφέροντας στο «ιερατείο» των Βρυξελλών ακόμη και την ευθύνη κατάρτισης των προϋπολογισμών, με τα εθνικά κοινοβούλια απλούς διεκπεραιωτές. Οπως την εποχή των συμβουλίων που πλαισίωναν τους απόλυτους μονάρχες.

Σήμερα το «ευρωπαϊκό εγχείρημα» κινδυνεύει να διαλυθεί από τους ίδιους τους υποστηρικτές του ευρωπαραδείσου, που μετατρέπεται σε... κόλαση για τους λαούς της Ευρώπης. Αλλωστε η περιώνυμη «Ενωμένη Ευρώπη» δεν στόχευε στο να άρει τις εθνικές προκαταλήψεις και συγκρούσεις του παρελθόντος, αλλά στην αρπαγή της Ευρώπης από τα μεγάλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα, που ήθελαν να απαλλαγούν από τις «αγκυλώσεις» του παρελθόντος, θυσιάζοντας στον βωμό του ευρώ τις κατακτήσεις μισού και περισσότερο αιώνα.