Liberation : Να σταματήσουμε άμεσα να κατασκευάζουμε στάδια στην Ευρώπη!

Οι χώρες που είναι πλέον βυθισμένες σε μια διαρκή και δομική οικονομική κρίση, όπως η Πορτογαλία και η Ελλάδα, δείχνουν άραγε το δρόμο; Δεν πρόκειται εδώ για μια κίνηση αντίστασης ενάντια στους κινδύνους που διατρέχει η ίδια τους η οικονομία –εξαιτίας μιας επισφαλούς διαχείρισης και ενός πλαισίου χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας σε πλανητικό επίπεδο– αλλά για την πρωτότυπη πολιτική πρωτοβουλία του Αουγκούστο Ματέους, πρώην υπουργού οικονομικών της Πορτογαλίας, ο οποίος καλεί να προχωρήσει η κατεδάφιση των σταδίων που οικοδομήθηκαν για το Ευρωπαϊκό Κύπελλο ποδοσφαίρου του 2004.

Πρόταση η οποία συμβάλλει στο να φωτιστεί εναργώς η ξέφρενη δημόσια σπατάλη για τα σπορ και το ποδόσφαιρο, ιδίως τη στιγμή ακριβώς που η Ευρώπη διανύει μια καταστροφική κρίση. Τόσο το κόστος κατασκευής των σταδίων όσο και της συντήρησής τους, ή γενικώς το κόστος για τη διατήρηση χώρων που τον περισσότερο καιρό μένουν άδειοι, συνιστούν κολοσσιαίες απώλειες, που μοιάζουν όλο και περισσότερο με τις τρύπες που χάσκουν στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Ωστόσο, αν η καταστροφή των σταδίων δεν πρόκειται να σφραγίσει πραγματικά τα τεράστια ρήγματα από τα οποία διαρρέει συνεχώς το χρήμα, μια τέτοια απόφαση θα σταματούσε τουλάχιστον να βυθίζει ακόμη περισσότερο τις χώρες που υποδέχονται μεγάλα αθλητικά γεγονότα σε μια δημοσιονομική άβυσσο με φριχτές συνέπειες. Για παράδειγμα, προκαλεί αμηχανία η οικονομική κατάσταση των 18 αγγλικών ποδοσφαιρικών ομάδων της Premier League, των οποίων το συνολικό χρέος ανέρχεται σε 4 δισ. ευρώ (η Πόρτσμουθ χρεοκόπησε και βρίσκεται σε διαδικασία δικαστικής εκκαθάρισης).

Χρειάζεται άραγε να θυμίσουμε ότι οι Καναδοί μόλις το 2006 κατάφεραν να αποπληρώσουν τη «λυπητερή» των Ολυμπιακών Αγώνων του Μόντρεαλ του 1976; Χρειάστηκαν 25 χρόνια για να ξεπληρώσει η Γκρενόμπλ τον λογαριασμό των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1968. Οι Ολυμπιακοί της Αθήνας, το 2004, κόστισαν στους Έλληνες φορολογούμενους 9 δισ. ευρώ, ήτοι το 5% του ετήσιου παραγόμενου πλούτου της Ελλάδας, αφήνοντας εξάλλου ένα σωρό αθλητικές εγκαταστάσεις σε κατάσταση «αγρανάπαυσης». Σύμφωνα με το BBC, το κόστος των επικείμενων Χειμερινών Ολυμπιακών του Λονδίνου, το 2012, έχει ήδη τετραπλασιαστεί.

Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα, και όλα δείχνουν ότι ο αθλητισμός όχι μόνο δεν είναι πηγή εσόδων –το μάννα του τουρισμού είναι ακόμη μια ωραία ψευδαίσθηση– αλλά ότι, κυρίως, αποτελεί μια πηγή δαπανών όμοια με τον πίθο των Δαναΐδων — με τα στάδια να αποτελούν το αποκορύφωμα των άχρηστων επενδύσεων. Με δυο λόγια, στον αθλητισμό όσο περισσότερα ξοδεύουμε τόσο περισσότερα χρειάζονται, και τα στάδια είναι το πηγάδι δίχως πάτο αυτής της απέραντης διασπάθισης. Για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου της Νότιας Αφρικής, τα πέντε νέα στάδια και τα πέντε ανακαινισμένα θα κοστίσουν 1 δισ. ευρώ, ενώ οι συνολικές δαπάνες θα ανέλθουν στα 7 δισ., έναντι μόλις 3,7 δισ. εισπράξεων — ήτοι 30% περισσότερες δαπάνες από την αρχική πρόβλεψη. Μια μελέτη της Bank of America – Merril Lynch δείχνει ότι, μεταξύ του 1954 και του 2006, οι διοργανώτριες χώρες κατέγραψαν οικονομική ανάπτυξη κατώτερη από τους συνήθεις για αυτές ρυθμούς, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη πόσες εργατοώρες χάνονται στη διάρκεια της αναμετάδοσης των ίδιων των αγώνων!

Στις 28 Μαΐου, θα αποφασιστεί ποια χώρα ανάμεσα στην Τουρκία, την Ιταλία ή τη Γαλλία θα υποδεχτεί το Ευρωπαϊκό Κύπελλο του 2016. Για τη Γαλλία, μένει να αποδειχθεί αν θα αρκέσουν τα 1,74 δισ. ευρώ που προβλέπονται για τις εργασίες κατασκευής και ανακαίνισης των δώδεκα επιλεγμένων σταδίων. Τι σημαίνουν αυτές οι νέες, τρελές δαπάνες, στη Γαλλία και σε μια Ευρώπη που ζει στον ίλιγγο της ύφεσης και της παρακμής των εθνικών οικονομιών αλλά και της ίδιας της Ένωσης; Τι σημαίνουν αλήθεια τα γήπεδα σήμερα, μέσα σε αυτή την κρίση που απειλεί να σπρώξει τις εθνικές οικονομίες στην κατάρρευση; Διότι μας παρουσιάζουν τα γήπεδα σαν έναν «χώρο ζωής», έναν «χώρο συνάντησης», σαν το μέρος ψυχαγωγίας της οικογένειας και το οποίο, σύμφωνα με τον Jacques Herzog, τον έναν από τους δύο αρχιτέκτονες του ολυμπιακού σταδίου του Πεκίνου (της «φωλιάς του πουλιού»), αντιπροσωπεύει έναν «δημοκρατικό χώρο», τον ίδιο που ο Philippe Seguin[1] είχε αναγάγει σε χώρο «γενικού συμφέροντος» για τη Γαλλία.

Γνωρίζουμε καλά ότι το γήπεδο δεν είναι ένα αδιάφορο αντηχείο, στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, ένας ουδέτερος χώρος, ένα απλό εργαλείο, ένας τόπος υποδοχής αθλητικών δραστηριοτήτων. Το γήπεδο είναι κάτι πολύ διαφορετικό από ένα απλώς αποτελεσματικό αρχιτεκτονικό πλαίσιο. Το γήπεδο, παντού στην Ευρώπη, είναι ο τόπος εκκόλαψης της χειρότερης βίας, εκεί όπου υποβόσκουν οι πιο αποκρουστικές συμπεριφορές, ό,τι κι αν λένε πλήθος πολιτικοί, ψευτοκοινωνιολόγοι και ψευδοειδήμονες, πάντα πρόθυμοι να ελαχιστοποιήσουν την τρομερή του πραγματικότητα: ξενοφοβία, αντισημιτισμός, ρατσισμός, μαζική συγκέντρωση κάθε είδους ανοησίας, κάθε είδους βίας… Όμως αυτή η πραγματικότητα δεν τροφοδοτείται από μερικές δεκάδες «περίεργους» αλλά από χιλιάδες άτομα που σχηματίζουν επιθετικά μπουλούκια, σε μια άγρια ενστικτώδη αποχαλίνωση. Έτσι που, σήμερα, όταν μιλάμε για γήπεδο, μας έρχονται στο νου αμέσως εικόνες ενός συνόλου στοιχείων καταστολής, που προκύπτουν ως ευθεία συνέπεια παράνομων πράξεων που γίνονται εντός ή πέριξ του γηπέδου.

Ο Νόμος Δημόσιας Τάξης (Public Order Act) της Αγγλίας, του 1986, απαγορεύει την είσοδο στα γήπεδα στα βίαια στοιχεία που είναι γνωστά στις αστυνομικές αρχές. Τον νόμο αυτόν ακολούθησε ο Νόμος για τα Ποδοσφαιρικά Αδικήματα (Football Offences Act), του 1991, που απειλεί με ποινή φυλάκισης όσους τραγουδούν ρατσιστικά ή επιθετικά τραγούδια, εκτοξεύουν αντικείμενα ενάντια στους παίκτες ή εισβάλλουν στον αγωνιστικό χώρο. Στη Γαλλία, το σχέδιο νόμου Hortefeux προβλέπει την προσωρινή απαγόρευση μετακινήσεων οπαδών ποδοσφαίρου. Η παρακολούθηση με κάμερες έχει γενικευθεί στην πλειονότητα των γηπέδων και γύρω από αυτά, όπως έχει γενικευθεί και μια εθνική λίστα στην οποία καταγράφονται εκείνοι στους οποίους έχει απαγορευθεί η είσοδος σε γήπεδα, μαζί με την ανάπτυξη του «ψηφιακού ίχνους» των θεατών. Για να μην αναφερθούμε στις τηλεφωνικές παρακολουθήσεις, στην αστυνομική διείσδυση σε συμμορίες ή στην καταφυγή –στην Αγγλία– σε «spotters», δηλαδή σε ανθρώπους που ειδικεύονται στο να διακρίνουν από την εμφάνιση τα επίφοβα άτομα.

Με άλλα λόγια, το γήπεδο, όπως θα δείξει αναμφίβολα και το Μουντιάλ της Νότιας Αφρικής αυτό το καλοκαίρι, είναι μια γιορτή…

Το παραπάνω κείμενο, που δημοσιεύθηκε στις αθλητικές σελίδες της εφημερίδας Liberation στις 21 Μαΐου, υπογράφουν οι: Gérard Briche, φιλόσοφος, Eduarda Dionisio, συγγραφέας, Jean-Pierre Garnier, κοινωνιολόγος, Claude Javeau, κοινωνιολόγος, Antonin Kosik, φιλόσοφος, Véronique Nahoum-Grappe, ανθρωπολόγος, Marc Perelman, κοινωνιολόγος, Richard Sennett, κοινωνιολόγος, Patrick Vassort, κοινωνιολόγος.

Aναδημοσίευση από τα Ενθέματα της εφημερίδας "Αυγή"

http://tvxs.gr