Μάντης κακών, πλην όμως έμπειρος

Του Kωστα Iορδανιδη

Η Σοβιετική Ενωση διοικούνταν από δικτάτορες, αλλά όχι από ανοήτους. Είχε λαμπρούς επιστήμονες και οικονομολόγους, που έβλεπαν ότι το σκάφος πλησίστιο κατευθυνόταν προς τους βράχους. Αλλά ήταν αδύνατον να αναθεωρήσουν τις βασικές τους αντιλήψεις περί οικονομίας. Απέδιδαν προφανώς τα προβλήματα που αναδύονταν καθημερινώς σε αρρυθμίες του συστήματος. Ετσι, κατέπεσε εν μια νυκτί –θα έλεγε κανείς, με κάποια υπερβολή ενδεχομένως– το σοβιετικό σύστημα, δίχως να πέσει ένας πυροβολισμός και ο υπαρκτός σοσιαλισμός πέρασε ταπεινωτικά και οριστικά στην ιστορία.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στον χώρο της ελευθέρας οικονομίας, ή αυτό τουλάχιστον υπαινίχθηκε –με κάποιο τρόπο– ο μέγας «κερδοσκόπος» κ. Τζορτζ Σόρος στη σύνοδο της Βιέννης, όπου μετείχε και ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου και περιώνυμοι διεθνείς τραπεζίτες.

«Η παρούσα κρίση δεν είναι απλώς μία αποτυχία της αγοράς, αλλά επίσης μία αποτυχία ελεγκτικών μηχανισμών και ακόμη σπουδαιότερο μία αποτυχία του κυριάρχου δόγματος περί των αγορών» είπε ο κ. Σόρος, πρόσθεσε ότι «η κατάρρευση του οικονομικού συστήματος είναι πραγματική» και τόνισε ότι «απέχουμε πολύ από το τέλος της κρίσεως».

Ο κ. Σόρος δεν είναι κομμουνιστής απεργαζόμενος την κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος και η ακαδημαϊκή του επάρκεια μπορεί να αμφισβητείται. Αλλά είναι ασφαλώς ο δαίμων των αγορών, την λειτουργία των οποίων κατανοεί τόσο καλά στο πρακτικό επίπεδο ώστε να εξασφαλίζει κέρδη εντυπωσιακότατα. Από την άποψη αυτή η γνώμη του έχει κάποια αξία, ενδεχομένως μεγαλύτερη των πάσης φύσεως διαχειριστών των παγκοσμίων οικονομικών πραγμάτων, που εμφανίζουν συμπτώματα αγκυλώσεων στο επίπεδο των αντιλήψεων. Και δεν υπάρχει προφανώς δυσκολότερο εγχείρημα από την αλλαγή παγιωμένων αντιλήψεων.

Επιστρέφοντες εις τον ελλαδικό μικρόκοσμό μας, ας ευχηθούμε ότι ο κ. Σόρος πλανάται και ότι η προσπάθεια ανασυγκροτήσεως της οικονομίας θα τελεσφορήσει. Θα ήταν παράλογο, ούτως ή άλλως, να διανοηθεί κανείς ότι η Ελλάς μπορεί ποτέ να καινοτομήσει. Δεν είναι δυνατόν η χώρα να αναπτύξει ιδία οικονομική πολιτική και είναι αναγκασμένη να πειθαρχήσει στις αποφάσεις της Ευρωζώνης. Εάν πρόκειται περί σφάλματος, αυτό θα αφορά όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη. Το ουσιώδες είναι να μην εκλείψει η ελπίδα όσο διαρκεί η προσπάθεια.

http://www.kathimerini.gr/